تاریخچه پراستیک اسید

از زمان تشکیل پراستیک اسید (PAA) که برای اولین بار در سال 1902 گزارش شد، به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته و در صنایع مختلف مورد استفاده است.
اولین بار در سال 1950 در مجله مهندسی غذایی گرینسپن و مارگولیس، پراستیک اسید (Peracetic acid) را به ثبت رساندند و با توجه به محدودیت هایی که کلر ایجاد می کرد، ابتدا به طور خاص در تصفیه و گندزدایی آب و فاضلاب به کار برده شد. سپس در بسیاری از خدمات بهداشت عمومی یا (پراکسیدین) جایگزین کلر شد. همچنین برای اولین بار در ایالات متحده، به عنوان یک آفت کش برای ضدعفونی و گندزدایی در سال 1985 ثبت شد.

دلیل گرینسپن و مارگولیس برای این نوآوری، احساس نیاز به توسعه مواد ضدعفونی کننده جدید بر پایه پراستیک اسید بود. در آن زمان کلر، عامل استریل غالب بود. کلر عملکرد ناکافی در برخی موارد از قبیل استریل کردن خط تولید نشان داده بود. اگر چه عوامل دیگر از قبیل هیپوکلرید سدیم موثر بودند.

پراستیک اسید که به نام اسید پراکسی استیک یا PAA نیز شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی آلی است که در کاربردهای متعددی از جمله ضدعفونی کننده شیمیایی در مراقبت های بهداشتی، ضدعفونی کننده در صنایع غذایی و گندزدا در فرآیند تصفیه آب استفاده می شود. اسید پراستیک قبلاً در ساخت واسطه های شیمیایی برای داروسازی استفاده می شده است. امروزه از پراکسی استیک اسید به عنوان یک ضدعفونی کننده سطح بالا در صنایع گوناگون استفاده می شود. طریقه مصرف پراستیک اسید بسیار ساده بوده و تنها کافی است با دوزهای مشخصی با آب رقیق سازی شود. نه تنها قیمت پراستیک اسید نسبت به سایر ضدعفونی کننده های سطح بالا بسیار مناسب تر است، بلکه کارایی بالاتری داشته و ارگانیک است.

مزایای پراستیک اسید

در مقایسه بین اسید پراکسی استیک و سایر مواد مواد با کارکرد مشابه، مانند: پراکسید هیدروژن می توان به این نکته اشاره کرد که پراکسید هیدروژن شاید از نظر زیست محیطی و حمل و نقل ایمن تر از اسید پراستیک باشد. با این حال، خواص باکتریواستاتیک، نداشتن بو، و زمان انتشار ضعیف ممکن است استفاده از آن را در استریل کردن برخی مواد، استفاده آن را نسبت به PAA محدود کند. پراستیک اسید معمولاً پایدارتر و مؤثرتر از پراکسید هیدروژن خالص است. اسید پراکسی استیک کندتر از پراکسید هیدروژن خالص تجزیه می شود و به آن اجازه می دهد اثر پایدارتری داشته باشد. این بدان معناست که برای مدت معینی در تمام طول خط آبیاری در غلظت‌های کم در آب باقی می‌ماند و امکان ضدعفونی طولانی‌مدت در سراسر سیستم را فراهم می‌کند.
در قیاس بین پراکسی استیک اسید و سرکه باید گفت که PAA از ترکیب اسید استیک (سرکه) و پراکسید هیدروژن تولید می شود. شاید به عنوان یک پاک کننده، این محصول عملکرد ضعیفی تری نسبت به سرکه داشته باشد (زیرا فاقد خاصیت شوینده است) اما به عنوان یک میکروب کش، اسید پراستیک اثر نسبتاً قوی تری در برابر طیف وسیعی از عوامل بیماری زا نشان می دهد، با این حال، دما، pH و غلظت همگی نقش مهمی در تعیین خواص ضد میکروبی دارند.
به طور کلی، مهم ترین مزایای پراستیک اسید عبارتند از:

• سازگار با محیط زیست
• عدم وجود باقی مانده سمی
• حذف مواد سمی، آلودگی های میکروبی از فاضلاب

ساختار شیمیایی پراستیک اسید

PAA چگونه ساخته می شود؟ طبق MSDS پراستیک اسید، این محلول از واکنش اسید استیک و پراکسید هیدروژن با یک کاتالیزور اسیدی تولید می شود و همیشه در محلول های تثبیت شده حاوی اسید استیک، پراکسید هیدروژن و آب فروخته می شود.

پراستیک اسید با فرمول شیمیایی (C₂H₄O₃)، ترکیبی متعادل از اسید استیک (CH₃COOH) و پراکسید هیدروژن (H₂O₂) در یک محلول آبی است. جرم مولی آن ۷۶/۰۵ g/mol می‌باشد. مایع روشن، بی رنگ است و بوی تند سرکه دارد. مقدار pH  آن پایین (2.8) است. PAA از واکنش بین هیدروژن پراکسید و اسید استیک تولید شده است و در غلظت حدود یک دهم میلی گرم در لیتر یا یک دهم پی پی ام بویی مشابه سرکه خانگی و در غلظتهای بالاتر دارای بویی تند و سوزش آور خواهد شد.

پراستیک اسید با محیط زیست مهربان است

این محلول بصورت کنسانتره تولید می شود. به منظور استفاده از آن باید با آب رقیق شود. خاصیت ضدعفونی کنندگی آن بسیار بالاتر از پراکسید هیدروژن به تنهایی خواهد بود. فراورده نهایی این واکنش، اسید استیک و آب و دی اکسید کربن خواهد بود که خطری برای محیط زیست محسوب نمی شوند. بر همین مبنا، سازمان حفاظت محیط زیست جهانی (EPA) آستانه تحمل باقی مانده پراکسی استیک اسید در میوه ها، خشکبار، سبزیجات تازه و خشک، غلات، ادویه ها و … را تا 100PPM در هر بار استفاده تعیین کرده. این میزان برای استفاده در ضدعفونی تجهیزات و سطوح تا 500PPM مجاز دانسته شده است.

از سوی National Organic Program به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده سطح بالای ارگانیک شناخته شده است. این ویژگی ها به معنی قابل اطمینان بودن و بی خطر بودن PAA برای محیط زیست انسان و دام می باشد. پروکسی استیک اسید یکی از بهترین ضدعفونی کننده های ویژه صنایع غذایی و مورد تایید FDA که بشر تاکنون به عنوان جایگزین مناسب ضدعفونی کننده های سنتی و قدیمی، شناخته است .

استیک اسید اکسیدان بسیار قوی است و پتانسیل اکسیداسیون آن از دی اکسید کلر و کلر بیشتر و در حد ازن است.

عملکرد پراستیک اسید (پراکسیدین)

• اطلاعات محدودی در مورد مکانیسم عمل این محلول در دسترس است، اما تصور می‌شود طبق MSDS پراستیک اسید، مانند سایر عوامل اکسید کننده عمل می‌کند، یعنی پروتئین‌ها را تغییر شکل می‌دهد، نفوذپذیری دیواره سلولی را مختل می‌کند و پیوندهای سولفیدرال و گوگرد را در پروتئین‌ها، آنزیم‌ها و سایر متابولیت‌ها اکسید می‌کند.
• مکانیسم PAA به گونه ای است که به عنوان یک ضدعفونی کننده سطح بالا، غشای سلولی خارجی میکروارگانیسم ها را اکسید می کند. مکانیسم اکسیداسیون شامل انتقال الکترون است. هنگامی که یک اکسیدان قوی تر استفاده می شود، الکترون ها بسیار سریعتر به میکروارگانیسم منتقل می شوند و باعث می شوند میکروارگانیسم به سرعت غیرفعال شود. این محلول از طریق تخریب غشای سلولی، پاتوژن ها را از بین می برند. پراستیک اسید در داروسازی و پزشکی نیز کاربرد گسترده ای دارد.

بطور کلی اسید پراکسی استیک را به دو منظور می توان استفاده کرد

• برای خنثی سازی انواع زیادی از میکروارگانیسم های پاتوژن
• غیرفعال کردن ویروس ها و اسپور

فعالیت پروکسی استیک اسید به سختی تحت تاثیر ترکیبات آلی که در آب وجود دارند قرار می گیرد.
در برابر جلبک ها، لارو صدف باریک دریایی و رودخانه‌ای، لجن و گل تشکیل باکتری ها و میکروب ها می تواند موثر باشد.

پراکسی استیک اسید روی باکتری ها (Fecal Coliform، Total Coliform، Staphylococcus Aureus ،Escherichia Coli)، ویروس ها، قارچ ها (Aspergillus)، میکروارگانیسم ها، نماتدها و بسیاری دیگر از پاتوژنهای انسانی و گیاهی و جانوری تاثیر می گذارد.

معایب استفاده از سموم شیمیایی

افزایش جمعیت جهان و کمبود منابع غذایی موجب رشد فناوری و استفاده از دانش جدید کشاورزی از جمله مصرف سموم به منظور تولید بیشتر شده است. سموم شیمیایی با حذف عوامل بیماری‌زای گیاهی، مقدار تولیدات کشاورزی را افزایش می دهند. البته پیامدهای زیانبار، مشکلات و معضلات جدی را برای کاربر، مصرف کننده محصولات سم پاشی شده، موجودات زنده طبیعیت، تعادل طبیعی در عرصه‌های کشاورزی و حتی عرصه های خشکی و آب طبیعی، آب های سطحی و زیرزمینی و هوا ایجاد می کنند که اغلب جبران ناپذیرند.

آلودگی مداوم و روز افزون محصولات کشاورزی و فرآورده های غذایی به باقی مانده سموم، نه تنها موجب ظهور بیماری های ناشناخته در میان انسان ها شده، بلکه به تخریب و فرسایش منابع پایه کشاورزی انجامیده است. یکی از موارد استفاده از پراکسی استیک اسید، ضدعفونی گلخانه و زمین کشاورزی است.

انواع سموم و کود کشاورزی شیمیایی مهمترین نهاده هایی هستند که سبب آلودگی محیط زیست و آب های زیرزمینی در بخش کشاورزی می شوند. از جمله تاثیرات سموم شیمیایی بر انسان می توان به بروز انواع مسمومیت، جهش، سرطان، نازایی، سقط جنین، ناقص الخلقه شدن نوزاد و اختلال غدد اشاره کرد.

اولین محل تماس سم در انسان پوست است. بنابراین، سم در بدن جذب می گردد و یا بدون جذب شدن تنها در پوست باقی می ماند. تماس غیر مستقیم با سموم شیمیایی ناشی از خوردن غذاهایی است که سموم آفت کش در آن نفوذ کرده اند. این امر می تواند باعث افزایش مقدار مواد سمی در بدن انسان گردد.

تایید سلامت پراستیک اسید توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA):

• مطابق 40CFR180.940: استفاده از پراستیک اسید برای ضدعفونی سطوح در تماس با مواد غذایی همچون اماکن عمومی غذا خوری، فرایند های لبنی و غذایی بلامانع و بی خطر است.
• مطابق 21CFR178.1010: استفاده از PAA و پراکسید هیدروژن در غلظت های مناسب از آن برای استفاده در فرایند های غذایی و لبنی بیان شده است. دوزهای پیشنهادی از پروکسی استیک اسید با این استاندارد مطابقت دارد و نیاز به آبکشی ندارد.
• مطابق 21CFR173.315: استفاده از پراستیک اسید برای ضدعفونی میوه و سبزیجات بلا مانع است. پس از ضدعفونی در دوزهای پیشنهادی نیاز به آبکشی ندارد. دزهای پیشنهادی از پراسیتک اسید با این استاندارد مطابقت دارد.

کاربرد پراستیک اسید در صنایع مختلف

مصرف ضدعفونی کننده ها بسیار گسترده است و اختصاص به صنعت خاصی ندارد. لیکن پراکسیدین تولیدی صنایع آرال شیمی با گریدهای مناسب برای هر صنعت فرموله و تولید می شود. لازم به ذکر است که پراکسیدین حداکثر اثربخشی را دراختیار مصرف کننده قرار می دهد.

• اکسیدین صنایع لبنی و غذایی
• اکسیدین قند و شکر
• اکسیدین آب و فاضلاب
• اکسیدین پرورش قارچ
• اکسیدین گلخانه ها

نحوه استفاده از پراستیک اسید

طریقه مصرف پراستیک اسید چگونه است؟
در زمان خرید پراستیک اسید، باید به دو فرم مایع و جامد بودن آن توجه کرد، چرا که طریقه مصرف پراستیک اسید جامد و مایع باهم متفاوت است. یک طریقه مصرف پراستیک اسید جامد به این شکل است که باید پودر جامد را با میزان معینی از آب به شکل محلول درآورده و از آن استفاده کرد. و نوع دوم طریقه مصرف پراستیک اسید جامد در همان قالب پودری است که البته تنها در موارد اندکی کاربرد دارد. از جمله کاربردهای پراستیک اسید پودری، استفاده از آن در سیلوهای نگاهداری آرد است. قیمت پراستیک اسید پودری نسبت به نوع مایع آن گرانتر بوده و لذا کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
پراستیک اسید مایع، در رقت های مختلف، کاردبردهای متفاوتی ایجاد می کند. محدوده غلظت PAA تولیدی بین 1 تا 30 درصد است. طریقه مصرف پراستیک اسید مایع بدین شکل است که قبل از مصرف با توجه به توضیحاتی که بر روی برچسب محصول قید شده، اسید پراکسی استیک باید با دوزهای مورد نظر با آب رقیق سازی شود. سه دوز متداول پراستیک اسید در ضدعفونی بخش های مختلف به شکل زیر می باشد:

• پراستیک اسید 15 درصد : پراستیک اسید 15درصد به عنوان ضدعفونی کننده در صنایع غذایی، نوشیدنی، قند و شکر، گوشت، نانوایی و شیرینی پزی، مرغ و ماهی و ضدعفونی تجهیزات پزشکی در بیمارستان ها، به عنوان قارچ کش در کشاورزی
• پراستیک اسید 5 درصد: پراستیک اسید 5 درصد در صنایع لبنی، مواد غذایی و آشامیدنی برای تمیز کردن خط لوله CIP، ضدعفونی کردن، ضدعفونی کردن بطری و پرکننده و ضد عفونی استفاده می شود. همچنین در تصفیه آب خنک کننده، فرآیند تصفیه فاضلاب در کارخانجات صنعتی و یا فاضلاب های بیمارستانی استفاده می شود. همچنین کاربردهای اولیه برای کنترل لجن و رسوب زیستی، کاهش سولفیت و بو و تمیز کردن غشاهای UF و RO می باشد. همچنین در بخش دام و طیور برای ضدعفونی بخش های مختلف سالن ها و کشتارگاه ها، از این رقت PAA استفاده می شود. محلول های اسید پراکسی استیک نیز برای ضدعفونی در کاربردهای انسانی و دامپزشکی از جمله بیمارستان استفاده می گردد.
• پراستیک اسید 1 درصد: پراستیک اسید 1 درصد برای ضدعفونی سطوح دستگاه ها در کارخانجات و برای ضدعفونی میوه و سبزی به کار می رود.
  در هنگام خرید پراستیک اسید، دوزهای مشخصه برای کاربردهای مختلف و همچنین طریقه مصرف پراستیک اسید قید شده است.

از کجا پراستیک اسید (پراکسیدین) تهیه کنیم؟

هرچند اسید پراکسی استیک و پراکسید هیدروژن هر دو، در رسته ی ضدعفونی های سطح بالا هستند، اما MSDS پراستیک اسید نشان می دهد که این محلول به دلیل دارا بودن خواص ترکیبی از هر دو اسید آلی پراکسید هیدروژن و اسید استیک، از نظر عملکردی بسیار موثرتر است. محصولات ضدعفونی کننده بر پایه پراکسی استیک اسید در غلظت های مختلف برای مقاصد مختلف در بازار موجود است. برای خرید پراستیک اسید، می توان به شرکت های تولید کننده داخلی باکیفیت مراجعه کرد.

PAA با نام های تجاری مختلف (مانند PEROXY ACETICACID. PERASAN) تولید می شود. محصول تولیدی شرکت آرال شیمی، پراکسیدین (PEROXCIDINE) نام دارد. به دلیل استفاده از مواد اولیه مرغوب در تولید آن و پایدار کننده های مناسب، قابلیت ماندگاری و اثر بخشی بسیار بالایی نسبت به محصولات مشابه داخلی و خارجی دارد.به طور کلی قیمت پراستیک اسید به نسبت عملکرد بسیار بالای آن در مقایسه با سایر ضدعفونی کننده ها، بسیار مقرون به صرفه است. شرکت آرال شیمی دارای تاییدیه سازمان غذا و دارو می باشد. قیمت پراستیک اسید شرکت آرال شیمی دارای کیفیت همسان با همنوعان خارجی خود بوده ولی از نظر اقتصادی، بسیار به صرفه تر می باشد. در هنگام خرید پراستیک اسید برای اطمینان از کیفیت محصول، می توانید نشان سیب سلامت را بر روی برچسب آن مشاهده فرمایید.

 برای سفارش ضدعفونی کننده های سطح بالای  پراکسیدین با شرکت آرال شیمی در تماس باشید.

آدرس : گرگان، کیلومتر ۳ جاده گرگان – گنبد، نرسیده به جلین، پلاک ۱۱۰

تلفن : 32166292-017 و 09121462755

تعدادی از محصولات آرال شیمی را در زیر مشاهده می کنید.