چهارمورد از دلایل ضدعفونی آب:

وجود میکروب و باکتری در آب (آب شرب، آب مصرفی در مصارف غذایی و بهداشتی) باعث آلودگی می شود. بنابراین از جمله مسایل بسیار مهم، ضدعفونی و گندزدایی آب و فاضلاب است.

1. حذف 99/99 درصد از کیست های ژیاردیا و لامبلیا و ویروس های بیماری زا
2. اطمینان از کنترل سایر میکروارگانیسم ها
3. اطمینان از عدم وجود تاثیرات سمی ضدعفونی کننده ها
4. به حداقل رساندن محصولات ثانویه حاصل از ضدعفونی کننده ها
   

   ---

پیشنهاد میکنیم حتماً قبل از ادامه مطلب، مقالات مرتبط با آب و فاضلاب را مطالعه فرمایید:

♣ گندزدایی آب و فاضلاب

♣ تصفیه فاضلاب کشاورزی

♣ آب و فاضلاب را ضدعفونی کنیم

♣ تصفیه فاضلاب صنایع و کارخانجات

---

انواع میکروارگانیسم های بیماری زا:

• باکتری ها: سالمونلا تیفی (حصبه)، ویبریو کلرا (وبا)، اشرشیا کلی (اسهال)، شیگلا (اسهال خونی) و …
• ویروسها: ویروس هپاتیت A ، ویروس پولیو (فلج اطفال)، و ….
• تک یاخته ها: آمیبها (انتاموبا هیستولیتیکا عامل اسهال خونی)، يیاردیلا لامبریا (گاستروآنتریت) و …
• انگلها: انواع کرم های نماتود، سستود، ترماتود و…
• جلبک های سمی: مانند سیانوباکتری ها که در آب تولید ماده سمی می کنند.

مهمترین فاکتورهای  انتخاب روش ضدعفونی:

• حضور میکروارگانیسم ها در آب و نوع آنها
• زمان تماس ضدعفونی کننده که در پیدایش محصولات ثانویه اهمیت دارد.
• کیفیت آب مورد ضدعفونی

معیارهای بررسی کیفیت آب:

موارد ذکر شده در زیر معیارهای بررسی کیفیت آب می باشند.

• pH
• درجه حرارت
• کدورت
• مواد معدنی
• نوع و تعداد میکروارگانیسم
• زمان تماس عامل گند زدا

انواع روش های تصفیه و ضدعفونی آب:

روش های گوناگونی برای تصفیه و ضدعفونی کردن منابع آب وجود دارد. این روش ها به دو دسته شیمیایی و فیزیکی تقسیم می شوند.

♦ روش شیمیایی:

موادی که از طریق واکنش شیمیایی عملیات ضدعفونی کنندگی را انجام می دهند مثل: کلر، دی اکسید، ازن، برم، ید و …..

این ضدعفونی کننده ها، به غیر از ازن، در حال حاضر جزو ضدعفونی کننده های سنتی حساب می شوند. بی خطر بودن برای محیط زیست، انسان و دام مواردی است که ضدعفونی کننده های جدید باید داشته باشند. به همین دلیل ضدعفونی کننده های بر پایه پراستیک اسید در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. پراکسیدین تولیدی آرال شیمی یکی از این محصولات می باشد.

• ضدعفونی با کلر:

کلر و ترکیبات آن متداول ترین ماده شیمیایی که برای ضدعفونی و گندزدایی آب و فاضلاب می باشد. از دلایل عمده استفاده از کلر می توان به موثر بودن در غلظت پایین، ارزان و در دسترس بودن، سادگی کاربرد و نیز داشتن باقیمانده در آب پس از زمان گندزدایی اشاره کرد.

کلر برای ازبین بردن باکتری و قارچ های موجود در آب آشامیدنی به کار می رود. اگر چه تمام کلر تزریق شده به آب یا فاضلاب صرف گندزدایی آن نمی شود بلکه مقداری نیز صرف اکسید کردن فلزات موجود در آب می گردد. کلر ممکن است به یکی از اشکال زیر در دسترس باشد:

1. گاز کلر Cl2
2. کلرامین NH2Cl , NHCl2
3. پرکلرین
4. دی اکسید کلر
5. هیپوکلرید سدیم (آب ژاول)

به سه نکته باید در ضدعفونی با کلر توجه داشت:

• کلر اشاره شده در بالا (Cl2) است نه یون کلر (Cl¯) زیرا، یون کلر هیچ نقشی در ضدعفونی کردن آب ندارد.
• برای به دست آوردن میزان تزریق کلر، باید به غیر از نوع میکرو ارگانیسم های بیماری زا به یون های فلزی مثل فرو، نیترو و … توجه کرد در صورت وجود این فلزات باید میزان دز کلر را بیشتر کرد.
• بسیاری از باکتری ها و ویروس ها در شرایط pH بالاتر از 10 و کمتر از 3 قادر به ادامه ی حیات نیستند. پس در جایی که این مشخصات وجود دارد استفاده از کلر برای گند زدایی الزامی ندارد.

لیکن باید اذعان داشت که مشکلات ناشی از کلرزنی در تصفیه آب و فاضلاب، سبب شده صنعت آب و فاضلاب به شدت درتکاپوی یافتن جایگزین مناسب برای کلر یا پرکلرین باشد.

• ضدعفونی با گاز ازن (O3):

گاز ازن تقریبا دویست سال پیش کشف و تولید گردید. این گاز از سال 1867 مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1781 اولین با ماروم متوجه بوی زننده گاز ازن شد و بعد ها همین شخص متوجه شد که ازن یک اکسیزن سه اتمی است.

خاصیت ضدعفونی کنندگی گاز ازن، مربوط به اکسیژنی است که در اثر تماس آن با آب ایجاد می گردد. ازن مهمترین اکسنده موجود در دنیا است. این گاز بی رنگ، سمی، ناپایدار با بویی مخصوص سوز آور در لایه استراتوسفر می باشد. ازنی که به صورت طبیعی تولید می گردد قابلیت جذب اشعه ماوراء بنفش خورشید را دارد. همین لایه ازن است که حیات را بر روی زمین امکان پذیر می کند.

از ازن برای ضدعفونی و گندزدایی آب و فاضلاب و هوا و مواد دیگر در فرآیند های صنعتی استفاده می شود. ازن مولکول بسیار فعالی است که قابلیت اکسیژن زایی بالایی دارد. همین قابلیت است که ازن را به یک ماده بسیار مفید جهت ضدعفونی کردن قابل توجه می سازد. ازن گاز ناپایداری است و نیمه عمر آن بیشتر از 30 دقیقه نمی باشد.

روش تزریق ازن:

از آنجایی که ازن فرم گازی دارد و شدیدا اکسنده می باشد به همین دلیل برای انتقال و تزریق این گاز باید از موادی استفاده کرد که در مقابل خوردگی مقاومت داشته باشند. گاز ازن را به دو صورت می توان تزریق کرد:

• با استفاده از دیفیوزر
• با استفاده از ونچوری

استفاده از ونچوری برای تزریق ازن بازدهی و کارایی بالاتری نسبت به دیفیوزر دارد به طوری که اگر بازدهی و درصد انتقال دیفیوزر را هفتاد درصد بگیریم با ونچوری بیش از 90 درصد کارایی خواهیم داشت.

ازن قوی ترین و موثر ترین ضدعفونی کننده و گندزدا می باشد. لیکن هزینه بالا و اتکای آن به وجود برق و از همه مهمتر تولید آن درست در زمان مصرف، دست اندرکاران صنعت آب و فاضلاب را برآن داشته تا از ازن به صورت ترکیبی استفاده نمایند. یا آنرا با مواد شیمیایی آلی مثل پراستیک اسید که یک ضد عفونی کننده یا گندزدای موثر سطح بالا ( High Level) محسوب می شود، جایگزین نمایند.

♦ روش های فیزیکی

مثل فیلتراسیون یا پرتودهی ( اشعه گاما و اشعه ماورای بنفش )

• ضدعفونی با اشعه ماورای بنفش:

انرژی حاصل از تابش خورشید دارای بخش های گوناگون و با طول موج های مختلف می باشد. قسمتی ازین تابش که در حوزه طول موج 100 تا 400 نانومتر قرار دارد، اشعه ماوراء بنفش (uv) نامیده می شود. اشعه uv با طول موج 240-280 نانومتر می تواند DNA میکروب های خاصی که در آب وجود دارد را متلاشی نموده و محیط را کاملا ضدعفونی نماید. کاربرد پرتو فرا بنفش چیزی نزدیک به یک قرن است که مورد توجه قرار گرفته است.

نکته مهم در استفاده از اشعه ماوراء بنفش این است که:

• بر روی طیف خاصی از میکروارگانیسم ها موثر است.
• برای جریان آرام کاربرد دارد.
• بر روی آب با کدورت کمتر از ntu 5 موثر است.
• حضور طولانی مدت در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش می تواند آسیب های جدی را به پوست و بینایی انسان برساند.

با این وجود ضدعفونی با اشعه ماورای بنفش مستلزم انجام هزینه زیاد شامل: خرید دستگاه مناسب، مصرف برق زیاد، تامین قطعات یدکی گران قیمت مثل لامپهای فرابنفش است. علاوه بر آن تاثیر مطلوب آن در ضد عفونی موثر آب و فاضلاب به پارامترهای زیادی بستگی دارد. کنترل و تهیه این پارامترها مشکل و پرهزینه است. این دستگاه معمولا به صورت ترکیب با ضد عفونی کننده های دیگر بکار می رود.

کلام آخر:

ضد عفونی کننده سطح بالای پراکسیدین (اکسیدین) صنایع  آرال شیمی با پایداری بالا و قابلیت بالای ضد عفونی کنندگی خود جایگزین مناسبی برای اغلب محلول ها و سیستم های ضدعفونی و گندزدایی آب و فاضلاب است که همه مزایای یک ضدعفونی کننده یا گندزدای مقرون به صرفه و موثر، بدون هیچ خطری برای انسان، دام و محیط زیست را به صورت یکجا دارد و  توانسته است انتظارات متخصصین صنعت آب و فاضلاب را به نحو احسن و بعنوان یک ضدعفونی کننده سطح بالا برآورده سازد.

کاهش هزینه های ضدعفونی و گندزدایی از فاضلاب از طریق اکسید کردن اشکال مختلف گوگرد در فاضلاب، با استفاده از پراکسیدین PROXIDINE و عدم ایجاد خطرات زیست محیطی، مقبولیت این محلول ضد عفونی کننده سطح بالا را دو چندان کرده است.

با خرید ضدعفونی کننده های قوی و استاندارد آرال شیمی، سلامت خود در محیط کار و منزل را تضمین کنید.