3 تا از رایج ترین ضدعفونی کننده ها
مواد ضدعفونی کننده و گندزدا، ترکیبات شیمیایی فعال به نام بیوسید ها یا بایوساید ها هستند که می توانند با میکروارگانیسم ها بر روی سطوح غیر زنده و پوست انسان مبارزه کنند. این مواد، قابل تعویض نیستند و غلظت‌های نادرست و گندزداهای نامناسب می‌تواند منجر به هزینه‌های گزاف شود. برخی از آن ها خطرات تنفسی و سرطان زایی دارند که باید با ضدعفونی کننده های ارگانیک و مطمئن جایگزین شود. در این مقاله به بررسی سه مورد از رایج ترین ضدعفونی کننده و گندزداها پرداخته شده و در نهایت محصول بی خطر و دوستدار محیط زیست فوداسیب به عنوان جایگزین معرفی خواهد شد.
1. فرمالین (فرمالدئید)
یکی از رایج ترین ضدعفونی کننده ها فرمالین می باشد. فرمالدئید، میکروب کشی قوی است و تمام انواع میکروب‌ها را نابود می‌کند. غلظت یک درصد آن، ضد میکروب سل است. از این ماده برای ضدعفونی اماکن و وسایل، ابزار جراحی، دستگاه دیالیز و آندوسکوپی استفاده می شود. فرمالدئید برای ضدعفونی کردن مکان‌های آلوده به میکروب تب‌زا، میکروب عامل سوزش طحال، میکروب سل و میکروب عامل خونریزی های شدید مناسب است. توجه کنید که بخارات آن سمی است و نباید در معرض آن قرار گرفت. از فرمالدئید می‌توان برای ضدعفونی کردن زخم و پوست استفاده کرد. چون سمّی و فرار است.
مقالات مرتبط:
♣ شرکت تولیدکننده فرمالین در ایران
چرا نباید از فرمالین استفاده کنیم؟!
طبق اطلاعات موجود در موسسه بین المللی سرطان، فرمالدئید جز دسته مواردی است که برای انسان سرطان زا است. در معرض قرار گرفتن با گاز فرمالدئید می تواند منجر به سرطان بینی و سینوس و ایجاد انواعی از لوکمی و لمفوما نیز گردد و ریسک سرطان حلق و بینی را بالا می برد. فرمالین چشم ها و بینی را تحریک می کند و منجر به قرمزی، ریزش اشک، سوزش چشم، عطسه و سرفه و زخم در گلو می گردد. مقادیر بالاتر می تواند منجر به تحریک ریه ها و ایجاد درد در قفسه سینه و تنگی نفس شود.
2. آب ژاول (وایتکس، هیپوکلریت سدیم، کلروکس)
یکی دیگر از رایج ترین ضدعفونی کننده ها، ماده اي است که از آن به عنوان بلیچر استفاده می شود. این ضدعفونی کننده آب ژاول است. ماده اصلی و موثر در آب ژاول هیپوکلریت سدیم(NaClO) است. درصد کمی از هیپوکلریت سدیم (5 درصد) در آب حل می شود. این ماده به عنوان سفید کننده به بازار عرضه می شود. آب ژاول در واقع محلول 5 درصد هیپوکلریت سدیم است.
چرا استفاده از آب ژاول توصیه نمی شود؟!
ماده موثر آب ژاول (هیپوکلریت سدیم) پوست، چشم و ریه ها را تحریک می کند و به آنها آسیب می رساند. لذا از تماس مستقیم آن با دست باید پرهیز کرد. سایر مشکلات ناشی از آب ژاول به شرح زیر است:
- آب ژاول ماده ای سمی است و نباید آن را در محیط های بسته به کار برد. باز کردن درب ها و پنجره ها برای تهویه مناسب ضروری است.
- در صورت استفاده از آب ژاول با ترکیبات دیگر بخصوص به همراه جوهر نمک وموادی مثل آن گاز سمی وکشنده کلر آزاد می گردد.
- بدلیل آسیب رساندن آب ژاول به الیاف اصلی بافت پارچه، از آب ژاول برای پارچه های پشمی وابریشمی و چرم نباید استفاده کرد.
- آب ژاول موجب خوردگی فلزات می شود وبرای وسایل فلزی مناسب نیست.
- در صورت ترکیب با آب گرم، واکنش کلر تشدید شده و منجر به رها سازی گاز سمی می شود.
3. کُلر
کلر، عنصری است که در ساختار بسیاری از رنگ برها و سفیدکننده‌ها و ضدعفونی کننده‌ها بکار می رود. کلر، در مورد هر سه دستـﮥ میکروب‌ها (قارچ، باکتری و ویروس) فعال است. برای ضدعفونی آب استخر و آب آشامیدنی استفاده می شود و همچنین از پرکلرین، برای ضدعفونی سبزی‌ها و میوه‌جات استفاده میشود. از رایج ترین ضدعفونی کننده هایی است که امروزه در حوزه های مختلف از آن استفاده می شود.
چرا استفاده از کلر توصیه نمی شود؟!
چرا استفاده از کلر توصیه نمی شود؟!طبق بررسی‌های شورای کیفیت محیط‌زیست آمریکا (S. Council of Environmental Quality)، خطر سرطان در افرادی که آب کلردار می‌خورند ۹۳ درصد بیشتر از آن‌هایی است که آب بدون کلر مصرف می‌کنند.
- ریزش مو، بیماری های پوستی و ریوی با آب کلر زده رابطه مستقیم دارد. در هنگام مصرف آب، به خصوص هنگام دوش گرفتن زمینه لازم برای ابتلا به بیماری های حاصل از کلر آب از طریق جذب این گاز توسط ریه ها و پوست چند برابر میشود.
- اثرات کوتاه مدت آن شامل سوزش چشم ها، خشک شدن پوست و مو می باشد ولی در دراز مدت اثرات نا مطلوبی را بر روی پوست، مو و ریه ها باقی میگذارد.
- یکی از سرطان هایی که ارتباط مستقیم با دوش گرفتن با آب ناسالم را دارد سرطان سینه است. اخیرا صندوق ملی سرطان سینه آمریکا گزارشی در مورد (ارتباط کلر) منتشر کرد.
♣ به منظور کسب اطلاعات بیشتر مقاله انواع ضدعفونی کننده های صنعتی را مطالعه کنید.
چرا باید این سه ضدعفونی کننده را جایگزین کرد؟
باتوجه به مطالب فوق، بطور کلی برخی از مواد ضدعفونی کننده باعث ایجاد آسم می شوند، از جمله: سفید کننده کلر، هیپوکلریت سدیم، ترکیبات آمونیوم چهارتایی. برخی مانند ارتو فنیل فنول در ایجاد سرطان نقش دارند. همچنین حساسیت پوست در استفاده از برخی مواد ضدعفونی کننده مانند کلر سفید کننده، روغن کاج و تیمول گزارش شده است. برخی همانند نقره و ترکیبات کلرید آمونیوم چهارتایی، خطرات زیست محیطی ایجاد می کنند. لذا باید مواد فوق را با مواد دیگری جایگزین کرد.
خصوصیات یک ماده ضدعفونی کننده موثر
به طور کلی، ماده ای که به عنوان جایگزین فرمالین، آب ژاول و کلر مورد استفاده قرار می گیرد، باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- دارای گستره وسیع فعالیت ضدمیکروبی باشد.
- سریع الاثر باشد؛ یعنی در حداقل زمان عمل نماید.
- باقیمانده مضر نداشته باشد و اثری روی سطوح نگذارد.
- توسط عوامل محیطی تحت تاثیر قرار نگیرد. باید در حضور مواد آلی (مانند خون، خلط، مدفوع) اثر خود را حفظ کند و سازگار با صابون، مواد شوینده و سایر مواد شیمیایی که استفاده می گردند، باشد.
- کمترین میزان سمی بودن را داشته باشد.
- سازگاری با سطوح داشته باشد و به هنگام ضدعفونی تجهیزات پزشکی، به سطوح و تجهیزات پزشکی و حساس آسیب نرساند.
- باقی مانده این مواد نیز اثرات ضدمیکروبی روی سطوح داشته باشد.
- استفاده از آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه و توجیه پذیر باشد.
- باید محلول در آب باشد.
کلام آخر:
همه ویژگی های ذکر شده در بالا در ضدعفونی کننده سطح بالای فوداسیب تولیدی شرکت آرال شیمی وجود دارد. این محلول بر پایه پراستیک اسید 15% خوراکی است و باتوجه به داشتن استاندارد های FDA و EPA، قابل اطمینان است. فوداسیب به اثر سریع روی میکروارگانیسم ها معروف می باشد. و از مزایای آن فقدان محصولات جانبی مضر در طبیعت می باشد که در نهایت به اسید استیک، آب و اکسیژن تجزیه می شود که درنتیجه محصولات نهایی غیرسمی تولید می کند. از برتری های دیگر این ماده اثرگذاری آن در دمای پایین و مواد آلی می باشد.
⇐ بروزرسانی شده در آذر 1402
