لزوم تصفیه و بازیافت روغن سوخته

روغن‌های استفاده‌شده از جمله آلاینده‌های خطرناک برای محیط زیست به شمار می‌روند که در صورت دفع ناصحیح، می‌توانند اثرات جبران‌ناپذیری بر منابع آبی و اکوسیستم برجای بگذارند. این روغن‌ها در صورت نشت به خاک یا ورود به سیستم فاضلاب، قابلیت نفوذ به سفره‌های آب زیرزمینی را دارند و می‌توانند کیفیت آب آشامیدنی را به شدت کاهش دهد و موجودات آبزی را تهدید کند. از سوی دیگر، بازیافت روغن‌های سوخته نه تنها راهی برای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی است، بلکه مزایای اقتصادی و انرژی‌بخشی نیز به همراه دارد. فرآیند تصفیه این روغن‌ها امکان تبدیل آن‌ها به مواد اولیه مورد استفاده در صنایع مختلف یا حتی تولید سوخت را فراهم می‌کند. در این مقاله، به ارائه روش های تصفیه روغن می پردازیم.

همچنین بخوانید:

♣ روغن پیرولیز | از لاستیک تایر تا سوخت پاک

♣سولفورزدایی از روغن پایه | انواع روش ها و رویکردها 

روغن سوخته چیست و شامل چه مواردی است؟

طبق تعریف EPA، روغن سوخته به هر روغنی که از نفت خام یا هر روغن مصنوعی تصفیه و مصرف شده است که در نتیجه مصرف، به ناخالصی های فیزیکی یا شیمیایی آلوده شده است، گفته می شود. در طول استفاده معمولی، ناخالصی هایی مانند کثیفی، خراشیده شدن فلز، آب یا مواد شیمیایی می توانند با روغن مخلوط شوند، به طوری که به مرور زمان روغن دیگر عملکرد خوبی ندارد. در نهایت، این روغن استفاده شده باید با روغن بکر یا تصفیه شده جایگزین شود تا وظیفه مورد نظر را انجام دهد.

روغن سوخته شامل چه مواردی است؟

تصفیه روغن‌های کارکرده شامل مراحلی نظیر حذف ناخالصی‌ها، جداسازی آب و فلزات سنگین، و در نهایت بازیابی ترکیبات قابل استفاده است. بسته به نوع روغن و سطح آلودگی آن، فناوری‌های متعددی از جمله فیلتراسیون، تقطیر خلأ، یا روش‌های شیمیایی و بیولوژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب روش مناسب، نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت محصول نهایی و میزان بهره‌وری فرآیند دارد.

تصفیه روغن کارکرده، از موارد زیر انجام می شود:

• روغن مصنوعی استفاده شده: معمولا از زغال سنگ، شیل یا مواد اولیه مبتنی بر پلیمر به دست می آید.
• روغن موتور کارکرده: شامل روغن موتورهای بنزینی یا دیزلی میل لنگ و روغن موتورهای پیستونی برای اتومبیل، کامیون، هواپیما، قایق، لوکوموتیو و تجهیزات سنگین است. بازیافت روغن موتور به مصرف صنایع مختلف می رسد.
• سیال انتقال
• روغن های سردخانه
• روغن های کمپرسور
• مایعات و روغن های فلزکاری
• روغن های لمینیت
• سیال هیدرولیک صنعتی
• محلول کشش سیم مسی و آلومینیومی
• روغن عایق برق
• روغن های فرآیند صنعتی
• روغن به عنوان شناور

روغن سوخته شامل چه مواردی نیست؟

در تعریف فنی، روغن سوخته به روغنی گفته می‌شود که در اثر استفاده، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن تغییر کرده باشد؛ مانند روغن موتور مصرف‌شده یا روغن صنعتی آلوده‌شده. با این حال، برخی مواد نفتی یا شبه‌روغنی به‌اشتباه ممکن است در این دسته قرار گیرند، در حالی‌که از نظر قانونی یا زیست‌محیطی، روغن سوخته به شمار نمی‌روند. این مواد شامل موارد زیر هستند:

• زباله‌های ناشی از پاکسازی مخازن سوخت یا پاک‌سازی نشت نفت:

این دسته شامل باقیمانده‌هایی است که از کف مخازن ذخیره‌سازی سوخت بکر یا در فرآیند پاک‌سازی نشت نفت کوره به دست می‌آید. این ترکیبات معمولاً مصرف نشده‌اند و ماهیت آنها با روغن‌های کارکرده متفاوت است.

• ضدیخ و نفت سفید:

هرچند این مواد در صنایع خودرو و سوخت‌رسانی به کار می‌روند، اما به‌دلیل تفاوت در ساختار شیمیایی و عملکرد، در رده روغن‌های سوخته جای نمی‌گیرند و به‌عنوان ضایعات مستقل طبقه‌بندی می‌شوند.

• روغن‌های گیاهی و حیوانی (روغن پخت‌وپز):

این نوع روغن‌ها اگرچه قابلیت بازیافت دارند، اما به دلیل منبع طبیعی و کاربردشان در آشپزی، در دسته “روغن مصرف‌شده” قرار می‌گیرند، نه “روغن سوخته”. فرآیندهای بازیافت آن‌ها نیز متفاوت از روغن‌های صنعتی است.

• تقطیرات نفتی که به عنوان حلال مورد استفاده قرار گرفته‌اند:

انواع حلال‌های پاک کننده نفتی که در کاربردهای شیمیایی، پاک‌کنندگی یا استخراج به‌کار می‌روند، حتی پس از آلودگی یا تغییر ماهیت، به عنوان روغن سوخته بحساب نمی آیند. زیرا کاربرد و ترکیب اولیه‌شان متفاوت است.

مزایای تصفیه روغن سوخته چیست؟

بازیافت روغن‌های مصرف‌شده، فرصت‌های قابل‌توجهی را در حوزه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و تجاری فراهم می‌کند. این فرآیند نه‌تنها به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند، بلکه از منظر هزینه و بهره‌وری نیز جایگزینی هوشمندانه برای استخراج نفت خام به‌شمار می‌رود. برای نمونه، پالایش روغن کارکرده به روانکار جدید، تنها حدود یک‌سوم انرژی مورد نیاز برای تولید همان روانکار از نفت خام را مصرف می‌کند. این صرفه‌جویی انرژی، تأثیر مستقیم در کاهش هزینه‌های تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد.

تصویر بالا، پالایشگاه برای تصفیه روغن کارکرده نورث ونکوور Terrapure است و اولین پالایشگاه در مقیاس تجاری در جهان است که از تقطیر خلاء و تصفیه آب برای بازیابی روغن پایه از روغن های روانکاری سوخته شده استفاده می کند.

افزون بر آن، صنایع تصفیه روغن سوخته در سال‌های اخیر با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین توانسته‌اند فرآیند بازیافت را بهینه‌سازی کنند. این بهینه‌سازی نه‌تنها منجر به کاهش مصرف انرژی می گردد، بلکه مقدار قابل‌توجهی از آلودگی‌های ناشی از فلزات سنگین و ترکیبات سمی را نیز کاهش می دهد. چنین پیشرفت‌هایی، بازیافت را به یک گزینه پایدار و دوستدار محیط زیست تبدیل می کند.

ترکیب شیمیایی روغن سوخته سرشار از موادی است که می‌توانند پس از پالایش، به‌عنوان منابع ارزشمند برای تولید محصولات متنوع مورد استفاده قرار گیرند. این مواد شامل ترکیبات نفتی قابل بازیابی، فلزات قابل استخراج و حتی سوخت‌های جایگزین هستند. به همین دلیل، روغن کارکرده نه به‌عنوان یک زباله، بلکه به‌عنوان یک ماده خام باارزش بحساب می آید.

در نهایت، توسعه صنعت بازیافت روغن‌های سوخته نه‌تنها به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند، بلکه با ایجاد اشتغال، کاهش وابستگی به منابع وارداتی، و بهبود کارایی انرژی، منافع اقتصادی پایداری را نیز برای کشورها و شرکت‌های فعال در این حوزه به ارمغان می‌آورد.

روش های بازیافت روغن کارکرده

بسیاری از بازیافت‌کنندگان روغن از روش های تصفیه روغن سوخته استفاده می‌کنند که مقادیر کمی آب و ذرات را از روغن مصرف‌شده حذف می‌کنند تا بتوان آن را به عنوان سوخت سوزاند. نحوه تصفیه روغن سوخته بسته به شرایط عملیاتی و دستگاه ها متفاوت است. طیف گسترده‌ای از روش های تصفیه و بازیافت روغن سوخته اغلب شامل موارد زیر است:

• جداسازی گرانشی
• بلندینگ روغن
• حرارت دادن
• افزودن مواد شیمیایی دمولسیون
• فیلتراسیون روغن سوخته سرد

تصفیه روغن موتور سوخته

فرآوری به معنای هرگونه عملیات شیمیایی یا فیزیکی است که برای تولید یا تسهیل تولید روغن‌های سوختی، روان‌کننده‌ها یا سایر محصولات مشتق شده از نفت مستعمل از روغن مستعمل طراحی شده است. به‌طور سنتی، روشهای بازیابی روغن سوخته به شرح زیر است:

1. فرایند تصفیه روغن سوخته با عملیات شیمیایی: بازیابی روغن کارکرده با استفاده از فرآیند خاک رس یا اسید اکنون به دلیل انتشار آلاینده های سنگین به محیط، استفاده از آن ممنوع شده است.
2. تصفیه روغن سوخته به روش تقطیری(خلاء): فرآیند تقطیر خلاء که قادر به بازیابی روغن های پایه سبک و سنگین با کیفیت خوب است و عملا بار آلاینده ناچیزی برای محیط زیست دارد.
3. تصفیه فیزیکی با تقطیر و تبخیر لایه نازک و استخراج با حلال: از آنجایی که تصفیه شیمیایی مشکلات زیست محیطی ایجاد می کند، استخراج با حلال به عنوان یک روش جایگزین پیشنهاد شد. درمان استخراج با حلال در سال های اخیر مورد توجه قابل توجهی قرار گرفته است. زیرا بر مشکلات مربوط به لجن اسیدی تولید شده از عملیات شیمیایی غلبه می کند. حلال را می توان با تقطیر بازیافت کرد. مراحل تصفیه روغن سوخته در شکل زیر نمایش داده شده است.

تکنیک‌های بازیافت و تصفیه روغن سوخته بر روی روغن کارکرده برای ایجاد محصولات جدید اعمال می شود. محصولات حاصل از بازیافت روغن سوخته می توانند به تنهایی به عنوان روغن پایه یا سوخت یا ترکیب با مواد دیگر مورد استفاده قرار گیرند.

کلام آخر:

بازیافت روغن سوخته، فواید زیادی را برای اقتصاد، محیط زیست و سود شرکت نوید می دهد. تصفیه روغن کارکرده تقریبا 33 درصد انرژی لازم برای تصفیه نفت خام به کیفیت روانکار را مصرف می کند. یکی از مراجل تصفیه روغن سوخته، حذف ترکیبات ترش مانند مرکاپتان و سولفور کل است. صنایع آرال شیمی، ارائه دهنده کاتالیست های حذف ترکیبات گوگردی همچون دسولفاکس و سولفورین را ارائه می دهد. این محصولات دوستدار محیط زیست هستند و در کاهش بوی ترش ترکیبات گوگردی بسیار موثرند.

⇐ بروزرسانی در تیر 1404