ضدعفونی کردن آب آشامیدنی و کنترل میکروبی مخازن آب

برای اطمینان از سلامت آب آشامیدنی، باید آن را از هرگونه آلودگی میکروبی پاکسازی کرد، زیرا منابع تأمین آب مانند چاه‌ها، رودخانه‌ها یا مخازن ذخیره، ممکن است به انواع عوامل بیماری‌زا آلوده شوند. یکی از راهکارهای اساسی در حفظ بهداشت عمومی، گندزدایی آب و پاک‌سازی مخازن ذخیره آن است. این فرایند با استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده‌ای همچون کلر، ازن، تابش اشعه فرابنفش و ترکیباتی مانند کلرامین انجام می‌گیرد. این روش‌ها، به طور گسترده در تصفیه‌خانه‌ها برای از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر پاتوژن‌ها به کار می‌روند.

علاوه بر این، تکنولوژی‌های نوینی نظیر کاربرد پرمنگنات پتاسیم، فتوکاتالیست‌ها، دی‌اکسید کلر و سیستم‌های نانوفیلتراسیون نیز به عنوان روش‌های مکمل یا جایگزین در فرآیند گندزدایی مطرح شده‌اند که هر کدام دارای مزایا و محدودیت‌های خاص خود هستند. در ادامه این نوشتار، به بررسی دقیق‌تر انواع شیوه‌های ضدعفونی و مراحل اجرایی شستشوی مخازن خواهیم پرداخت و همچنین با معرفی محصول  در زمینه تصفیه و گندزدایی مخازن آب، نگاهی به کاربردهای عملی و مزایای این محصول خواهیم داشت.

همچنین بخوانید:

♣ ضدعفونی مخازن آب شرب

♣ آب و فاضلاب را ضدعفونی کنیم

چرا ضدعفونی کردن آب داخل مخزن آب مهم است؟

ضدعفونی آب آشامیدنی و فاضلاب برای حفاظت از سلامت عمومی بسیار مهم است. شاخص آلودگی میکروبی آب آشامیدنی قبل از تصفیه بسیار بالاست. لازم است قبل از استفاده از آن و جهت کاهش آلودگی میکروبی آب آشامیدنی برای حذف یا غیر فعال کردن میکروارگانیسم‌ ها اقدامات لازم جهت ضدعفونی و تصفیه انجام گردد. علاوه بر اهمیت ضدعفونی آب از نظر بهداشت فردی، عدم توجه به این موضوع می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌های عفونی مانند اسهال، وبا، هپاتیت A و تیفوئید شود. مخازن آب در صورت نگهداری نادرست می‌توانند به محل رشد و تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها تبدیل شوند. از این رو، ضدعفونی منظم و اصولی مخازن نه تنها کیفیت آب را حفظ می‌کند، بلکه از بروز بحران‌های بهداشتی در جوامع نیز جلوگیری خواهد کرد.

چگونه آب را تصفیه کنیم؟

برای تصفیه مخازن آب آشامیدنی و ضدعفونی کردن آب روش های مختلفی وجود دارد، در این بخش به اشکال مختلف روش ضدعفونی آب می پردازیم.

الف) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی با استفاده از کلر

متداول ترین روش ضدعفونی کردن آب داخل مخزن آب، کاهش آلودگی منبع آب و کنترل میکروبی مخازن آب، کلرزنی است که در آن محلول کلر یا قرص کلر به آب اضافه می شود. این روش میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا از جمله باکتری‌ها و ویروس‌های خاص را از بین می‌برد. اما تک یاخته‌های کریپتوسپوریدیوم، ژیاردیا و برخی دیگر را از بین نمی‌برد. کلر یک راه مقرون به صرفه و سریع برای تصفیه مخازن آب آشامیدنی است، به ویژه در جایی که حجم زیادی از آب ذخیره می شود. ضدعفونی آب با کلر فرآیندی است که در آن کلر به آب آشامیدنی اضافه می شود تا انگل ها، باکتری ها و ویروس ها را از بین ببرد.

اگرچه یک ضدعفونی کننده عمومی عالی است، اما هر نوع آلودگی مانند ویروس های خاص را از بین نمی برد. علاوه بر این، کلر بر طعم و بوی آب آشامیدنی تاثیر می گذارد. فیلترهای کربن فعال می توانند با این مشکل مقابله کنند. کلر و کلرامین از مواد ضدعفونی کننده اصلی هستند که در سیستم های آب عمومی استفاده می شوند.

مزایا و معایب استفاده از روش کلرزنی

مزایای استفاده از روش کلر زنی در کنترل  بهداشت و کیفیت آب آشامیدنی به شرح زیر است:

• استفاده از آن آسان است.
• مقادیر کم آن اثرات مضری برای سلامتی ایجاد نمی کند.
• از شیوع بسیاری از بیماری های آب جلوگیری می کند.
• مقرون به صرفه است.
• در سراسر جهان به عنوان ماده ضدعفونی کننده شناخته شده است.

معایب استفاده از کلر در ضدعفونی کردن مخزن آب و منبع آب :

• بوی مشخصی دارد.
• پوست را تحریک می کند.
• طعم نا مطبوعی به آب می دهد.
• کلر برای آبزیان، خزندگان، دوزیستان سمی است، این حیوانات را در آبی که حاوی این مواد ضدعفونی کننده است، نگهداری نکنید.

میزان مصرف کلر برای ضدعفونی آب

میزان مصرف کلر برای ضدعفونی آب با توجه به بار میکروبی آب، متفاوت خواهد بود. سطوح کلر تا 4 میلی گرم در لیتر (4 قسمت در میلیون (ppm)) برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی ایمن در نظر گرفته می شود.

ب) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی با استفاده از ماده ی سفید کننده (آب ژاول یا وایتکس)

استفاده از ماده ی سفید کننده (آب ژاول یا وایتکس) نوعی روش تصفیه آب مخازن خانگی و صنعتی است. گاهی اوقات به عنوان تصفیه کننده آب مخزن وایتکس را درون مخزن آب می ریزند و عملیات گندزدایی را انجام می دهند. از وایتکس برای تصفیه فاضلاب و همچنین ضدعفونی استخر استفاده می گردد.

ج) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی و تصفیه مخازن آب با اشعه ماورا بنفش

بیش از 75 سال است که از اشعه ماوراء بنفش (UV) برای تمیز و ضدعفونی کردن مخزن آب، استفاده می شود. این نوع تصفیه آب از یک لامپ قوس جیوه ای کم فشار استفاده می کند که نور UV را ساطع می کند تا عوامل بیماری زا را در آب از بین ببرد. مزیت اصلی پرتو افشانی برای ضدعفونی کردن آب، این است که آب را بدون استفاده از مواد شیمیایی ضدعفونی می کند. برخی میکروارگانیسم‌های به کلر مقاوم هستند. این پاتوژن ها شامل ویروس‌ها، انگل‌ها و باکتری‌هایی هستند که می‌توانند باعث بیماری های هپاتیت، گاستروانتریت، کریپتوسپوریدیوز و لژیونر شوند. با استفاده از اشعه ماوراء بنفش، می توان کلیه ی این پاتوژن ها را از بین برد.

د) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی  و روش تصفیه با گاز اُزون

با ضدعفونی کردن آب آشامیدنی با استفاده از روش تصفیه با گاز ازن، ازن الکتریکی تولید شده، باکتری ها و برخی عوامل بیماری زا را از بین می برد. نصب ژنراتورهای ازن نسبتا گران است. ازن زنی برخلاف کلر زنی تاثیرات میکروبی ماندگاری آب در مخازن آب را ندارد. ازن یک عامل اکسید کننده قوی مانند کلر است و باکتری های عامل بیماری، ویروس ها و اکثر کیست های آمیب موجود در آب را به روشی مشابه از بین می برد. در ترکیب با کربن فعال یا فیلتر مکانیکی، ازن زنی اکسید شده و آهن، گوگرد و منگنز را رسوب می دهد. ازن همچنین در از بین بردن یا کنترل مشکلات رنگ، طعم و بو موثر است.

ه) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی  با روش جوشاندن (پاستوریزاسیون)

گاهی اوقات برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی نیازی به جوشاندن آب نیست. فقط باید به دمایی برسد که برای از بین بردن همه موجودات بیماری‌زا کافی باشد. چنین ضدعفونی در دمای پایین تر، به عنوان پاستوریزه آب شناخته می شود. اکثر باکتری ها، تک یاخته ها و ویروس های موجود در آب در دمای 72 درجه سانتی گراد به غیرفعال شدن حساس هستند، که بسیار کمتر از دمای جوش آب 100 درجه سانتی گراد است. پاستوریزاسیون باعث صرفه جویی زیادی در مصرف انرژی نسبت به جوشیدن می شود.

و) ضدعفونی کردن آب آشامیدنی  با استفاده از برم

محصولات مبتنی بر برم به دلیل توانایی برم در از بین بردن آلاینده های مضر از طریق ترکیب با باکتری ها و سایر موجودات زنده موجود در آب، راه حل های ایده آلی برای تصفیه مخازن آب آشامیدنی هستند. برم در آب با تشکیل اسید هیپوبروم (HBrO) که دارای خواص ضدعفونی کننده قوی است، به دلیل توانایی آن در کشتن سلول های بسیاری از عوامل بیماری زا، تجزیه می شود. برم در برابر ویروس های سخت منتقله از آب، مانند ویروس فلج اطفال و روتا ویروس ها و همچنین طیف وسیعی از باکتری ها موثر است.

جدول مقایسه روش های مختلف ضدعفونی آب آشامیدنی به شرح زیر است:

کلام آخر:

انتخاب روش مناسب برای ضدعفونی و تصفیه آب آشامیدنی در مخازن، به عواملی نظیر ساختار مخزن، میزان مصرف انرژی و سطح آلودگی میکروبی آب بستگی دارد. علاوه بر این، محلول مورد استفاده باید از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه بوده و اثرات منفی زیست‌محیطی نداشته باشد. صنایع آرال شیمی، محلول فوداسیب را به‌عنوان یک گزینه کارآمد و ایمن برای تصفیه آب آشامیدنی و گندزدایی مخازن خانگی پیشنهاد می‌دهد. این محصول با پایه ارگانیک، بدون ایجاد هیچ‌گونه پسماند مضر، ضمن حفظ کیفیت آب، مانع رشد جلبک در مخازن شده و از آلودگی میکروبی جلوگیری می‌کند. این محلول بدون ایجاد بو یا طعم ناخوشایند در آب، یک راه‌حل پایدار و مطمئن برای حفظ سلامت آب شرب به‌ویژه در مناطقی است که به منابع آب سالم دسترسی محدودی دارند.

⇐ بروزرسانی در خرداد 1404