سفیدک پودری و روش های درمان آن

آفت سفیدک پودری یکی از شایع ترین بیماری های گیاهی است که به راحتی قابل تشخیص است. این آفت تقریباً همه انواع گیاهان شامل: غلات و علف ها، سبزیجات، گیاهان زینتی، علف های هرز، درختچه ها، درختان میوه، درختان سایه برگ و درختان جنگلی را تحت تأثیر قرار می دهد. در بعضی نقاط کپک‌های پودری روی یاس بنفش، انگور، گل رز، چمن، سبزیجات (مانند کدو و نخود)، گیلاس، سیب، گلابی و غیره رایج است. درمان سفیدک پودری در صورتی که علائم آن به موقع تشخیص داده شود، با روش های مختلفی قابل انجام است. متداول ترین روش برای درمان آن، استفاده از قارچ کش سفیدک پودری است.

به دلیل مسائل زیست محیطی، استفاده از قارچ کش های ارگانیک و بی خطر رو به افزایش است. در این مقاله، به معرفی قارچ کش ارگانیک اگروسیب آرال شیمی برای درمان این آفت معرفی خواهد شد.

سفیدک سطحی (کپک پودری) چیست؟

آفت سفیدک پودری با نام های دیگر کپک پودری یا سفیدک سطحی، به عنوان یک بیماری رایج در گیاهان دارای مشخصه های زیر می باشد: (به شکل زیر دقت کنید)

• به راحتی قابل تشخیص است.
• آفت سفیدک پودری با لکه‌ها یا تکه های سفید تا خاکستری مانند پودر تالک مشخص می‌شوند.
• آفت سفیدک سطحی به گونه ای رشد می یابند که نسبت به کپک پودری مقاوم هستند و می تواند آن را تحمل کنند.
• بافت ساکولنت، بیشتر مستعد ابتلا به آفت کپک پودری است.
• از مصرف کودهای نیتروژن در اواخر تابستان در صورت وجود انواع مقاوم به گیاه باید خودداری کرد.

آفت سفیدک سطحی چگونه ایجاد می شود؟

ایجاد و شدت آفت(powdery-mildew) به عوامل زیادی بستگی دارد:

1. تنوع گیاه میزبان
2. سن
3. شرایط گیاه
4. شرایط آب و هوایی در طول فصل رشد

این آفت در آب و هوای گرم و خشک شدید است. این به این دلیل است که قارچ برای ایجاد عفونت نیازی به وجود آب در سطح برگ ندارد. با این حال، رطوبت نسبی هوا برای جوانه زنی هاگ باید بالا باشد. بنابراین، این بیماری در کاشت های کپه ای که در آن گردش هوا ضعیف است و در مناطق مرطوب و سایه دار شایع است. با افزایش رطوبت نسبی تا 90 درصد، بروز عفونت افزایش می‌یابد، اما زمانی که سطوح برگ‌ها خیس هستند (مثلاً در یک روز بارانی) این اتفاق نمی‌افتد. گیاهان جوان و شاداب معمولاً نسبت به گیاهان بالغ تر حساس تر می باشند.

علائم آفت سفیدک پودری

• سفیدک سطحی( powdery-mildew) با لکه‌ها یا لکه‌های سفید تا خاکستری مانند تالک مشخص می‌شوند.
• ساختارهای کروی شکل به اندازه سر سوزن که ابتدا سفید، بعد زرد مایل به قهوه ای و در نهایت سیاه هستند، ممکن است به صورت تکی یا گروهی وجود داشته باشند. اینها کلیستوتسیا یا بدن زمستان گذران قارچ هستند.
• آفت سفیدک سطحی بیشتر در قسمت های بالایی برگ ها مشاهده می شود. همچنین قسمت های پایین برگ ها، ساقه های جوان، جوانه ها، گل ها و میوه های جوان را تحت تاثیر قرار می دهد.
• برگ های آلوده ممکن است انحراف پیدا کنند، با تکه های کوچک سبز زرد شوند و زودرس بیفتند. جوانه های آلوده ممکن است باز نشوند.
• سفیدک سطحی(powdery-mildew) می تواند مواد مغذی مهمی را از گیاه خارج کند و باعث پژمرده شدن و زرد شدن برگ های آن شود.
• اگر سطح برگ به اندازه کافی با آفت سفیدک پودری پوشانده شود، فتوسنتز مختل می شود و برگ های آلوده زودرس از گیاه می ریزند. این می تواند یک مشکل بزرگتر برای گیاهان خوراکی مانند میوه ها یا سبزیجات باشد، زیرا فتوسنتز ناکافی می تواند میزان قندهای تولید شده را کاهش دهد و در نهایت بر طعم تأثیر بگذارد.

راه های درمان سفیدک سطحی یا کپک پودری

روش های مختلفی برای کنترل و درمان سفیدک پودری وجود دارد. در حالی که حذف و از بین بردن تمام گیاهان آلوده راه حل ایده آل است، اما چندان عملی و منطقی نیست. خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می توان برای خلاص شدن از آفت کپک پودری انجام داد.

1. حذف قسمت های آلوده گیاهان

برای شروع، باید از نگاهدارنده های گیاه استفاده شود تا قسمت هایی از گیاهان را که دارای سفیدک قابل مشاهده هستند، برش داده شده و برداشته شوند. اگر این آفت بر روی چند برگ مشاهده شد، باید آنها را از گیاه جدا کرده و از کمپوست کردن آن جلوگیری شود (زیرا باعث پخش شدن هاگ ها می شود).

2. استفاده از مواد شیمیایی

محلول های شیمیایی یا ارگانیک متنوعی برای درمان سفیدک پودری در دسترس هستند. متداول ترین آن ها، قارچ کش سفیدک پودری است. عمدتا اگر آفت سفیدک پودری در باغ ها و گلدان های خانگی رخ دهد، درمان های خانگی ارگانیک مانند جوش شیرین، سرکه سیب یا شیر نیز می تواند برای درمان سفیدک پودری مفید و موثر قرار گیرد. برای محافظت مداوم، قارچ‌کش‌ سفیدک پودری باید هر هفت تا 14 روز یکبار مجدداً استفاده گردد.

3. مدیریت باغ

در صورتیکه گیاهان مستعد ابتلا به سفیدک سطحی هستند، باید اقداماتی را برای جلوگیری از گسترش یا عود مجدد آن انجام داد:

• بهبود گردش هوا در باغ با تنک کردن و هرس کردن گیاهان تا جایی که به نظر برسد هر گیاه، جای تنفس دارد. این عمل می تواند به جلوگیری از گسترش و رشد هر گونه قارچی که از قبل در بین گیاهان وجود داشته، کمک کند.
• تا زمانی که شیوع (powdery-mildew) تحت کنترل نیست، کوددهی را نباید برای گیاهان آسیب دیده انجام داد زیرا موجب گسترش آفت سفیدک پودری می شود.
• از آبیاری گیاهان از زاویه بالا خودداری شود (البته به استثنای باران) زیرا برگهای مرطوب ممکن است رشد بیشتر کپک را تشویق کنند. برخی از سفیدک های پودری با رطوبت روی برگ‌ها مهار می‌شوند، در حالی که برخی دیگر به دلیل مرطوب شدن سطح برگ مورد توجه قرار می‌گیرند.
• اگر واریته های مقاوم گیاهی در دسترس نیستند، در مکان های سایه دار کشت انجام نشود.

سفیدک سطحی (پودری) به تفکیک میوه ها

بسیاری از گیاهان مانند گل رز، سبزیجات و بلوگراس کنتاکی دارای ارقامی هستند که به گونه‌ای توسعه یافته‌اند که نسبت به آفت سفیدک پودری مقاوم یا متحمل هستند. اما باز هم برخی واریته ها به این آفت مبتلا می گردند. در زیر برخی از گیاهانی که بیشتر در معرض ابتلا به آفت سفیدک پودری هستند، معرفی می شوند.

• کپک پودری (سفیدک سطحی) انگور:

اگرچه کپک پودری انگور عموماً نسبت به پوسیدگی سیاه یا سفیدک پوستی روی انگور کمتر نگران کننده یا آسیب رسان در نظر گرفته می شود.

اما زمانی که آفت سفیدک کنترل نشده باقی بماند می تواند گیاهان انگور را بکشد. بر خلاف پوسیدگی سیاه و سفید، آفت سفیدک پودری برای آلوده کردن به آب روان روی سطح بافت گیاه نیاز ندارد. کپک پودری می تواند باعث کاهش رشد تاک، عملکرد، کیفیت میوه و سختی زمستانه شود.

• سفیدک گل رز:

سفیدک سطحی (پودری) بسیار شبیه پودر یا آرد نرمی که روی گیاه پاشیده شده است، به نظر می رسد (مانند شکل زیر).

به طور دوره ای بوته های رز را در دو طرف برگ ها و ساقه ها بررسی کنید. این قارچ رایج می تواند از برگ ها به ساقه ها و حتی خود جوانه ها گسترش یابد. حتی بدتر از آن، می تواند و به سایر گیاهان نزدیک گسترش یابد. رطوبت، محیطی مطلوب برای سفیدک گل رز است. این به قارچ کمک می کند تا از یک قسمت گیاه به قسمت دیگر منتقل شود شاخ و برگ های جوان و تازه روییده روی بوته گل رز، طعمه مورد علاقه این قارچ بوده و وجود آن می تواند باعث تغییر شکل برگ های بوته شود. سفیدک گل رز، به جوانه های گل رز حمله می کند و آنها را از بین می برد و از باز شدن آنها جلوگیری می کند. روزهای گرم و خشک و به دنبال آن شب های خنک و مرطوب شرایط مناسبی برای شیوع بیماری سفیدک سطحی(powdery-mildew) است.

• سفیدک گوجه فرنگی:

سفیدک گوجه فرنگی با لکه های زرد کم رنگ روی برگ ها شروع می شود (مانند شکل زیر).

لکه‌ها به زودی با هاگ‌های سفید پوشیده می‌شوند که باعث می‌شود برگ‌ها به نظر آرد گرد شده باشند. با پیشرفت این بیماری قارچی، قسمت های سفید رنگ برگ ها، قهوه ای و چروک می گردند و همچنین خشک و شکننده می شوند. سفیدکهای پودری بیشتر در اواخر تابستان رخ می دهد. گیاهان پیر و تحت استرس نسبت به گیاهان جوان سالم، حساس ترند. قارچ‌های سفیدک سطحی(کپک پودری) منافذ برگ را مسدود می‌کنند و ورود نور را به سلول‌های فتوسنتزی مسدود می‌کنند، بنابراین گیاهان در استفاده از نور به عنوان منبع انرژی ضعیف می‌شوند. رشد جدید متوقف می شود، برگ های پیر می ریزند و گیاهان برای زنده ماندن تلاش می کنند. میوه های تولید شده توسط گیاهان آلوده اغلب فاقد طعم هستند.

معرفی انواع قارچ کش سفیدک پودری

محلول های قارچ کش سفیدک پودری یا آفت کش سفیدک پودری برای درمان سفیدک پودری بسته به نوع گیاه، متفاوت بوده و به دو صورت شیمیایی و ارگانیک وجود دارند.

الف) قارچ کش سفیدک پودری از نوع شیمیایی:

♦ معمولا در صورتی که قارچ کش سفیدک پودری برای سفیدک رز یا سایر گیاهان زینتی مورد استفاده قرار گیرد، شامل مایکلوبوتانیل، پروپیکونازول و تیوفانات متیل است که اینها دارای خواص سیستمیک هستند و کمتر از قارچ‌کش‌های کلروتالونیل، گوگرد یا مس پاشیده می‌شوند. هنگامی که این آفت باقی می ماند و سمپاشی ها تکرار می شود، توصیه می شود قارچ کش سفیدک پودری (جایگزین) تغییر یابد تا احتمال مقاومت قارچ ها کاهش یابد.
♦ قارچ کش سفیدک پودری برای سایر گیاهان عموما حاوی ترکیبات بی کربنات پتاسیم، روغن چریش، گوگرد، یا مس هستند. یکی از رایج ترین مواد فعال مورد استفاده برای درمان سفیدک پودری “کلروتالونیل” است. اگرچه موثر است، اما سطح برگ را با یک لایه شیری سفید رنگ می پوشاند که کاملاً قابل توجه است. باید دقت شود که هر کدام از این آفت کش های سفیدک سطحی(کپک پودری)، بر اساس شرایط مورد استفاده آن ها بر روی برچسب استفاده شوند.  به عنوان مثال، قارچ کش سفیدک پودری گوگردی، اگر در دمای بالا و رطوبت زیاد استفاده شود، می تواند به گیاهان آسیب برساند.

ب) قارچ کش سفیدک پودری از نوع ارگانیک:

معمولا اگر وسعت آلودگی آفت سفیدک پودری بالا نباشد، از تیمارهای خانگی و ارگانیک می توان درمان سفیدک پودری استفاده کرد. چند مورد از این تیمارها در زیر ذکر شده است:
♦ جوش شیرین (بی کربنات سدیم) + روغن + صابون مایع
♦ بی کربنات پتاسیم
♦ دهانشویه مبتنی بر اتانول
♦ سرکه
♦ گوگرد و آهک یا گوگرد
♦ شیر
♦ روغن چریش

کلام آخر

محصول پراکسیدین اگروسیب شرکت آرال شیمی، یک قارچ کش سفیدک پودری از نوع ارگانیک محسوب می شود. با این تفاوت که بر خلاف سایر محلول های ارگانیک معرفی شده در بالا، از این محلول می توان برای درمان سفیدک پودری حتی در شرایط حاد بیماری و در زمین های بزرگ، با اطمینان استفاده کرد. این محلول سطح بالا نه تنها باعث از بین رفتن انواع قارچ در آفت سفیدک پودری می شود، بلکه با رهاسازی اکسیژن اضافی موجب تنفس بیشتر گیاه و شادابی و تقویت آن می گردد. از سوی دیگر محصول اگروسیب، محلولی دوستدار محیط زیست بوده و پس از استفاده هیچ باقی مانده مضری از خود بر روی گیاه بر جای نمیگذارد.

«مقالات مرتبط»

♣ انواع سم قارچ کش مناسب برای کشاورزی

♣ بیماری های مرکبات

♣ خاک مناسب برای کشاورزی

♣ آفت کشی مرکبات

♣ قارچ کشی خاک

♣ حذف شوری خاک و آب