بیماری و آفات درختان میوه هسته دار

درختان میوه هسته دار مانند زردآلو، گیلاس، شلیل، هلو و آلو، جزء ارزشمندترین محصولات باغی هستند. متأسفانه بیماری های مختلفی وجود دارند که موجب آسیب به اینگونه درختان می شود. مراقبت صحیح از آن ها و نظارت بر آفات می تواند به کنترل بیماری ها کمک کند. در این مقاله قصد داریم، به آفات میوه هسته دار، بیماری درختان سیاه ریشه و روش های پیشگیری و کنترل آن ها بپردازیم. در این راستا شرکت آرال شیمی با تولید محصول اگروسیب و پراکسیدین کشاورزی، به عنوان قارچکش و ضدعفونی کننده به جلوگیری از بسیاری از بیماری ها از جمله، بیماری میوه هسته دار و شانکر باکتریایی کمک شایانی نموده است.

آفات و مهمترین بیماری های درختان میوه هسته دار

برای پیشگیری و کنترل بیماری و آفات میوه هسته دار، ابتدا باید منشاء بیماری را دانست تا بتوان آن را کنترل و ریشه کن نمود. در این قسمت بیماری های شایع درختان میوه هسته دار و آفات میوه هسته دار را معرفی می نماییم.

الف) چند گونه از مهمترین بیماری میوه هسته دار

بیشتر بیماری و آفات میوه هسته دار مشابه بیماری های درختان مرکبات است که پیشتر به آن ها اشاره شد. در زیر گزیده ای از این بیماری ها نام برده شده است:

• شانکرباکتریایی
• لکه سیاه
• پیچ خوردگی برگ هلو
• لکه غربالی
• زنگ میوه
• پوسیدگی قهوه ایی

1) بیماری شانکر باکتریایی (Bacterial canker)

شانکر باکتریایی به عنوان بیماری درختان سیاه ریشه و مسری شناخته می شود. عموما در هوای مرطوب گسترش یافته و فصل شیوع آن در بهار و تابستان است. بیماری شانکر برگ، شاخه، تنه و میوه گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم برگ ابتدا به صورت لکه های نامنظم قهوه ای ظاهر می شود که در نهایت باعث ریزش آن ها می شود. ضایعات میوه شامل ضایعات کوچک، قهوه ای رنگ و کمی فرورفته روی میوه های نابالغ است.

2) بیماری لکه باکتریایی (Bacterial spot)

بیماری لکه باکتریایی یا لکه سیاه، بیماری میوه هسته دار از نوع باکتریایی بوده و در هوای گرم و مرطوب گسترش می یابد. علائم این بیماری شامل لکه هایی بر روی میوه و برگ می شود. در فصل بهار و تابستان شیوع بیشتری دارد. برگ ابتدا به صورت لکه های کناری زرد متمایل به سبز، ظاهر می شود. هنگامی که لکه ها خشک شوند، مرکز آن ریزش می کند. عفونت شدید لکه بر روی برگ می تواند باعث حذف زودرس برگ شود. برگ‌زدایی شدید می‌تواند باعث کاهش اندازه میوه، آفتاب سوختگی و ترک خوردن آن شود.

3) پیچ خوردگی برگ هلو (Leaf curl)

این یک بیماری قارچی است که هلو، شلیل و زردآلو را مبتلا می کند. پیچ خوردگی برگ هلو به عنوان آفات درخت هلو شناخته می شود. علائم این بیماری به وضوح قابل مشاهده است، زیرا برگ ها برآمده، پیچ خورده و تغییر شکل می دهند و به رنگ قرمز یا بنفش در می آیند. برگ ها هنگام خارج شدن از جوانه های جدید آلوده می شوند. پیچ خوردگی برگ هلو، نوعی بیماری میوه هسته دار است، در فصل بهار و اوایل تابستان شیوع بیشتری دارد.

4) بیماری لکه غربالی (Shot hole)

این بیماری درختان سیاه ریشه، در شرایط مرطوب به ویژه در بهار و تابستان شیوع بیشتری پیدا می کند. در این بیماری، برگ ابتدا به صورت لکه های مایل به قرمز ظاهر می شود و سپس مرکز لکه به رنگ قهوه ای مایل به زرد در می آید و در نهایت می ریزد و سوراخ ایجاد می کند. جوانه های آلوده، سیاه شده و میوه دارای ضایعات رنگی مشابه برگ ها خواهد بود. عفونت های شدید باعث ریزش برگ ها در شروع بیماری می شود. عفونت گسترده نیز با رشد میوه شروع به تأثیرگذاری کرده و باعث ایجاد لکه‌های گال‌دار و زبری می‌شود که در بالای میوه متمرکز شده‌اند. این لکه ها ممکن است پوسته پوسته شوند و لکه‌های خشن باقی بمانند.

5) بیماری زنگ درختان میوه هسته دار و مبارزه با آن(Rust of stone fruit)

زنگ، یک بیماری درختان سیاه ریشه با  عامل قارچی است. در هوای مرطوب گسترش یافته و در صورت کنترل نشدن می تواند باعث ریزش زودرس برگ ها شود. در فصل بهار و تابستان شیوع بیشتری دارد، به برگ، شاخه و میوه آسیب جدی وارد می کند. زنگ باعث ایجاد لکه‌های زاویه‌دار زرد عمیق به عرض حدود 2 میلی‌متر در بالای برگ‌ها و توده‌ای از هاگ‌های پودری قرمز زنگ در مقابل لکه‌های سطح زیرین برگ می‌شود. در عفونت‌های شدید برگ‌ها به‌طور زودرس می‌ریزند و تولید میوه را کاهش می‌دهند.

6) بیماری  پوسیدگی قهوه ای (Blossom Blight)

آلو و سایر میوه های هسته دار ممکن است مورد حمله پوسیدگی قهوه ای قرار گیرند. نوعی از بیماری که موجب پژمردگی شکوفه های گل قهوه ای، شده و روی گیاه باقی می ماند. میوه‌هایی که رشد می‌کنند قهوه‌ای می‌شوند یا دارای لکه‌های برنزه‌ای هستند که ممکن است به مرور زمان فرورفته به نظر برسند. پوسیدگی قهوه ای یکی از آفات درختان میوه هسته دار از نوع قارچی است که توسط Monilinia laxa ایجاد می شود. ممکن است در فصول مرطوب باعث آسیب جدی به میوه شود.

ب) آفات مهم درختان میوه هسته دار و روش های مبارزه با آن

جز بیماری ها، درختان هسته دار در معرض آفات مختلفی قرار می گیرند. برخی از مهم ترین آن ها در زیر اشاره شده است:

1) شته (Aphid)

شته ‌ها یکی از مهم ‌ترین آفات میوه هسته دار، در مناطق با آب‌ و هوای معتدل است. شته ها به تمام میوه های هسته دار حمله می کنند. فصل شیوع ، بهار و تابستان است. شته ها حشرات مکنده شیره هستند که بیشتر در سطح زیرین برگ ها یافت می شوند. برگ های آلوده به شته زرد می شوند و در نهایت می ریزند. شته ها عسلک دفع می کنند که می تواند باعث کپک زدن روی میوه و درخت شود. آنها همچنین مورچه هایی را جذب می کنند که از آنها در برابر شکارچیان طبیعی محافظت می کنند.

2) مگس میوه (Fruit fly)

مگس های مدیترانه ای از جدی ترین آفات درختان میوه هسته دار، در مناطق گرمسیری هستند. این آفات در خاک نفوذ می کنند. آنها در اواخر زمستان، زمانی که هوا شروع به گرم شدن می کند، فعال می شوند. مگس ها تخم های خود را در گروه های کوچک، درست زیر پوست میوه می گذارند. زمانی که لاروها از تخم بیرون می آیند، معمولا به مرکز میوه می رسند. علائم بیماری روی میوه قابل مشاهده است. شیوع بیماری در پایان بهار و تابستان است. در پوست میوه سوراخ های قهوه ای رنگی خواهید دید که گاهی با نواحی پوسیده میوه احاطه شده است. این سوراخ‌ها می‌توانند باعث فرورفتن ناحیه اطراف سوراخ شوند. سپس حشره به سمت مرکز میوه حفر می کند.

3) ملخ ها (Grasshopper)

ملخ ها آفاتی گذرا هستند که می توانند به تمام درختان میوه حمله کنند. آن ها با جویدن برگ درختان، حفره های ناهموار مشخص و لبه های جویده شده، روی برگ ها باقی می گذارند. عموما در فصول تابستان و پاییز تعداد آن ها بیشتر می شود. ملخ ها عموما به برگ، ساقه، پوست و حتی میوه ها آسیب وارد می کنند.

4) مورچه ها (Black ants)

وجود مورچه سیاه روی درخت، معمولا نشان دهنده هجوم حشرات مکنده شیره است. حشرات مکنده شیره، مانند شته‌ها و مگس‌های سفید سلول‌های برگ‌ های جوان و شاخه‌های حساس درختان میوه هسته‌دار را سوراخ می‌کنند و مایع مغذی داخل آن را می‌مکند. مورچه ها در درختان میوه هسته دار ظاهر می شوند، جایی که شیره دان ها فعال هستند. زیرا این آفات ماده شیرین و چسبناکی به نام عسلک را دفع می کنند که خوراک مورچه ها می شود. فعالیت مورچه ها نیز کپک دوده ای تولید می کند. مورچه ها جزو آفات درختان سیاه ریشه، هستند، که در اوایل پاییز و بهار بیشتر قابل مشاهده هستند.

کنترل آفات هسته دارها

مبارزه با آفات و بیماری های درختان سیاه ریشه بسیار مهم است و با دانستن منشاء بیماری، می توان از بسیاری هزینه ها و خسارات جلوگیری نمود. کنترل فیزیکی و مکانیکی آفات میوه هسته دار، كنترل زمستانه آفات و بیماری های درختان سیاه ریشه و همچنین کنترل شیمیایی و بیولوژیکی از جمله راه های جلوگیری ازخسارت در باغات سیاه ریشه است. با استفاده از قارچکش ها و ضدعفونی کننده ها می توان از بروز بیماری های قارچی و باکتریایی در باغات جلوگیری نمود.

کلام آخر:

برای کنترل بیماری میوه هسته دار، باید مهم ترین عوامل بیماری و آفات میوه هسته دار را شناسایی، کنترل و ریشه کن نمود. کنترل شیمیایی و بیولوژیکی، از مهم ترین راه های مقابله با اینگونه بیماری ها و آفات است. شرکت آرال شیمی با ارائه محصولاتی ارگانیک مانند اگروسیب و پراکسیدین کشاورزی، سعی درکنترل و ریشه کن کردن بیماری درختان سیاه ریشه نموده است. این دو محصول، با ضدعفونی کردن خاک و محیط کشت، درختان را از آفات و بیماری ها حفظ کرده و از نحوه انتشار و چرخه زیستی قارچ عامل بیماری جلوگیری می نمایند.