نقش اسیدهای آمینه در تغذیه طیور

اسیدهای آمینه نقش اساسی و حیاتی در تغذیه طیور دارند، زیرا واحدهای سازنده پروتئین‌ها هستند و در فرآیندهای متابولیکی، رشد، تولید تخم‌مرغ، و بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند. برخی اسیدهای آمینه مانند لیزین، متیونین، و ترئونین برای طیور ضروری‌اند و باید از طریق جیره غذایی تأمین شوند، چرا که بدن طیور قادر به سنتز آن‌ها نیست. کمبود یا عدم تعادل در تأمین این اسیدها می‌تواند موجب کاهش رشد، افت تولید و افزایش حساسیت به بیماری‌ها شود. بنابراین، فرموله‌کردن دقیق جیره غذایی برای تأمین نیازهای اسید آمینه، به ویژه در سیستم‌های پرورش صنعتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله به بررسی  اسیدهای آمینه ضروری طیور می پردازد.

همچنین بخوانید:

♣ اسید آمینه برای اسب

♣ نقش اسیدی فایر در تغذیه دام و طیور

آمینو اسید چیست؟

آمینو اسید ماده‌ای آلی است که به عنوان واحد سازنده‌ی پروتئین‌ها شناخته می‌شود. هر آمینو اسید از چهار بخش اصلی تشکیل شده: یک گروه آمین (–NH₂)، یک گروه کربوکسیل (–COOH)، یک اتم هیدروژن، و یک زنجیره جانبی (R) که ویژگی منحصربه‌فرد هر آمینو اسید را تعیین می‌کند. در مجموع ۲۰ نوع آمینو اسید اصلی وجود دارد که از ترکیب آن‌ها، پروتئین‌های مختلف در بدن ساخته می‌شوند. بعضی از این آمینو اسیدها «ضروری» هستند، یعنی بدن نمی‌تواند آن‌ها را بسازد و باید از طریق تغذیه دریافت شوند. آمینو اسیدها نقش‌های مهمی در بدن دارند، مثل رشد سلولی، ترمیم بافت‌ها، تولید آنزیم‌ها، و تنظیم متابولیسم. نقش اسید آمینه در تغذیه و فیزیولوژی بدن حیاتی است. پس از جذب، اسیدهای آمینه جمع شده و متابولیزه می شوند تا پروتئین هایی را تشکیل دهند که برای ساختن بافت های مختلف بدن استفاده می شود.

اهمیت آمینو اسید در حیوانات

هم گوشت مرغ و هم تخم مرغ، پروتئین حیوانی با کیفیت بالا (حاوی مقادیر کافی و نسبت های مناسب اسیدهای آمینه) را برای مصرف انسان فراهم می کنند و بنابراین نقش مهمی در رشد، نمو و سلامت همه افراد دارند. به دلیل مزایای اقتصادی، زیست محیطی و رفاهی پرندگان، علاقه قابل توجهی به توسعه جیره های کم پروتئین همراه با اسیدهای آمینه مکمل برای جوجه های گوشتی وجود دارد. نقش اسید آمینه در تغذیه دام و طیور ضروری است. برای جلوگیری از به خطر انداختن سیستم ایمنی، ممکن است لازم باشد که نیازهای روده ای برخی از آمینو اسید در خوراک طیور بالاتر از حد توصیه شده، تنظیم شود.

اسیدهای آمینه بلوک های سازنده پروتئین ها و پلی پپتیدها هستند که جزء اصلی ماهیچه ها و بافت های حیوانات هستند. اسیدهای آمینه نیز جزء مهمی در برخی مایعات مانند شیر تشکیل می دهند و اسیدهای آمینه علاوه بر بلوک های سازنده پروتئین های بدن، نقش مهمی در فرآیندهای مختلف بیوشیمیایی و متابولیکی در سلول های حیوانات دارند. بنابراین، از رشد تا تولید و تولید مثل، نقش اسید آمینه در تغذیه و بهره‌وری حیوانات مزرعه حائز اهمیت است و می‌تواند به میزان قابل توجهی در سودآوری مزرعه کمک کند.

اثرات کمبود اسیدهای آمینه

کمبود اسیدهای آمینه در طیور می‌تواند اثرات منفی جدی بر سلامت، رشد و عملکرد تولیدی آن‌ها داشته باشد. این کمبود منجر به کاهش رشد و وزن‌گیری به‌دلیل نبود مواد اولیه کافی برای ساخت پروتئین‌های بدن می‌شود و افت در تولید تخم‌مرغ را نیز در پی دارد، به‌ویژه از نظر تعداد و کیفیت، مانند پوسته نازک یا اندازه کوچک. همچنین، ضعف سیستم ایمنی ناشی از کمبود اسیدهای آمینه، حساسیت طیور به بیماری‌ها را افزایش داده و توان مقابله با عوامل بیماری‌زا را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، افزایش ضریب تبدیل خوراک، اختلال در متابولیسم و عملکرد اندام‌هایی مانند کبد و عضلات، پَرریزی غیرطبیعی، کاهش کیفیت پرها به‌دلیل نبود کراتین کافی، و بروز رفتارهای غیرطبیعی مانند نوک‌زنی یا پرکنی نیز از دیگر پیامدهای این کمبود تغذیه‌ای محسوب می‌شوند.

نقش اسید آمینه در تغذیه طیور

مکمل اسید آمینه مصنوعی این پتانسیل را دارد که تعادل کلی اسید آمینه را تقویت کرده و سطح پروتئین خام در جیره طیور را کاهش دهد. ارائه رژیم غذایی سرشار از پروتئین و انرژی به پولک‌ها در مرحله رشد و تخم‌گذاری تأثیر مثبتی بر وزن زرده تخم‌مرغ دارد. یک نقش اسید آمینه در تغذیه طیور، کاهش از دست دادن نیتروژن در طول متابولیسم پروتئین است که منجر به دفع کم آمونیاک در محیط شده و عملکرد رشد پرندگان را بهبود می بخشد. همچنین، میزان آمینو اسید در خوراک طیور باید متعادل باشد تا از اتلاف انرژی که می تواند به سنتز چربی منحرف شود، جلوگیری شود.

مکمل‌های غذایی حاوی اسید آمینه کلات به کاهش سطح پروتئین شوک حرارتی 70 در گردش خون و روده (HSP70) و بیان ژن سیتوکین پیش‌التهابی در جوجه‌های گوشتی تحت استرس گرما کمک می کند. مواد معدنی کمیاب کلات اسید آمینه در رژیم غذایی می توانند با کاهش اثر استرس گرمایی، سلامت روده را بهبود بخشند. متابولیسم اسیدهای آمینه تحت تأثیر وضعیت سلامت پرندگان قرار می گیرد. بیماری هایی مانند انتریت نکروز بر هضم، جذب و متابولیسم اسیدهای آمینه تأثیر می گذارد. مکمل اسید آمینه به تولید اسید بوتیریک سکوم و کل اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه کمک می کند و از رشد، توسعه، راندمان تبدیل خوراک و بهبود ایمنی حمایت می کند.

نقش اسید آمینه در گوارش طیور

قابلیت هضم اسیدهای آمینه نیز در سلامت و بیماری و با تغییر ترکیب مواد مغذی جیره تحت تأثیر قرار می گیرد. رژیم‌های حاوی 90 درصد آرژنین در مقایسه با لیزین و متیونین بالا در به حداقل رساندن استرس اکسیداتیو، تعدیل پارامترهای متابولیک و تأثیرگذاری بر شاخص‌های یکپارچگی سد روده در بوقلمون‌های مبتلا به آنتریت نکروزه مفید هستند.

انواع اسیدهای آمینه

مهمترین آمینو اسید در خوراک  طیور در و ده آمینو اسید طبقه بندی شده به عنوان اسیدهای آمینه ضروری عبارتند از: لیزین؛ متیونین؛ تریپتوفان؛ ترئونین؛ آرژنین؛ ایزولوسین؛ لوسین؛ هیستیدین؛ فنیل آلانین؛ والین.

از بین این اسیدهای آمینه ضروری، دو اسید آمینه لیزین و متیونین برای جوجه های گوشتی، محدود کننده هستند. ترئونین، سومین اسید آمینه محدود کننده است. گلیسین برای پرندگان جوان ضروری است. گلیسین و سرین نیز، آمینو اسید در خوراک طیور از نوع محدودکننده هستند. سیستئین و تیروزین به عنوان اسیدهای آمینه غیرضروری یا نیمه ضروری شناخته می شوند. زیرا می توانند به ترتیب از متیونین و فنیل آلانین سنتز شوند.

مقاله زیر جهت مطالعه بیشتر ارائه می گردد:

♣ اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور

نقش اسید آمینه در سیستم ایمنی طیور

وضعیت سلامت پرندگان به طور مستقیم با سیستم ایمنی آنها مرتبط است، در حالی که پرندگان با سیستم ایمنی کافی رشد بهتری دارند. اکثر اسیدهای آمینه ضروری به عنوان منابع حیاتی برای تولید سیتوکین و عملکرد سیستم ایمنی تلقی می شوند. بنابراین، تقاضا برای اسیدهای آمینه ضروری احتمالا در حضور استرس ایمنی یا التهاب افزایش می یابد.

اسیدهای آمینه با تولید آنتی بادی در حیوانات مرتبط است. تامین کافی آمینو اسید در خوراک طیور برای حفظ صلاحیت ایمنی طبیعی و محافظت از میزبان در برابر برخی بیماری ها در همه گونه ها مورد نیاز است. در صورت دریافت آمینو اسیدها در خوراک طیور، توسعه عملکرد ایمنی در طیور ارتقا می یابد. پرندگان در سطوح بالاتر ترئونین و متیونین جیره با بهبود سیستم ایمنی عملکرد بهتری دارند. ترئونین به عنوان یک اسید آمینه پروتئین زا عمل می کند و همچنین بخشی از ایمونوگلوبولین ها است. افزایش غلظت ترئونین در رژیم غذایی ممکن است باعث رشد اندام های ایمنی شود، سنتز آنتی بادی را تشویق کند و استرس ایمنی ناشی از ویروس نیوکاسل (ND) یا چالش اشریشیا کلی را کاهش دهد.

چهار نقش اصلی مرتبط با پاسخ های سیستم ایمنی را به طور مستقیم یا غیرمستقیم ایفا می کند:

•  مشارکت در سنتز پروتئین
• به عنوان یک پیش ساز گلوتاتیون
• برای سنتز پلی آمین ها (اسپرمین و اسپرمیدین) که در هسته و رویدادهای تقسیم سلولی شرکت می کنند، لازم است.
• مهم ترین دهنده گروه متیل برای واکنش های متیلاسیون DNA و سایر مولکول ها است. افزودن متیونین، سیستئین و آرژنین در رژیم غذایی باعث افزایش سطح BWG و IGF-I پلاسما در جوجه های جوان شد.

کلام آخر:

آمینو اسید در خوراک طیور یکی از اجزای کلیدی برای رشد، تولید و سلامت این حیوانات محسوب می‌شود. چرا که نقش اسید آمینه در تغذیه طیور به‌ویژه در ساخت پروتئین‌های بدن، تنظیم متابولیسم و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بسیار حیاتی است. در این میان، تأمین اسیدهای آمینه ضروری که بدن طیور قادر به ساخت آن‌ها نیست، اهمیت ویژه‌ای دارد. زیرا کمبود آن‌ها می‌تواند منجر به کاهش رشد، افت تولید تخم‌مرغ و ضعف در برابر بیماری‌ها شود. بنابراین، توجه به تعادل و کیفیت آمینو اسیدها در جیره غذایی، عامل مهمی در موفقیت پرورش طیور به‌شمار می‌آید.

⇐ بروزرسانی در فروردین 1404