بیماری آنفولانزا در مرغ: راه های پیشگیری و درمان

آنفلوآنزای پرندگان،یا آنفلوآنزای مرغی، نوعی بیماری ویروسی واگیردار است که به‌سرعت در میان پرندگان، به‌ویژه طیور صنعتی، گسترش می‌یابد. این ویروس، یکی از عوامل اصلی وارد آمدن خسارات گسترده به صنعت پرورش مرغ و تخم‌گذار به‌شمار می‌رود. اگرچه این بیماری عمدتاً در پرندگان مشاهده می‌شود، اما در شرایط خاص و نادر می‌تواند به انسان نیز منتقل شود و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی ایجاد کند. ویروس‌های آنفلوآنزای مرغی در چندین سویه مختلف ظاهر می‌شوند که شدت بیماری‌زایی، نحوه انتقال و روش‌های کنترل هرکدام ممکن است متفاوت باشد.

با توجه به اهمیت پیشگیری، رعایت اصول بهداشت و استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده مؤثر در محیط مرغداری نقش حیاتی ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی روش‌های کاهش خطر انتقال ویروس در مرغداری‌ها با بهره‌گیری از محلول‌های ضدعفونی‌کننده‌ای همچون «داموسیب»، «آرال گلوتار» و «آرال بنزال» خواهیم پرداخت و تاثیر آن‌ها را در کنترل شیوع بیماری ارزیابی می‌کنیم.

همچنین بخوانید:

♣ پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور؛ آشنایی و راه های درمان

♣ اهمیت ضدعفونی کردن سالن های مرغداری

آشنایی با آنفولانزای طیور

آنفلوآنزای طیور، که بیشتر با عنوان آنفلوآنزای مرغی شناخته می‌شود، شباهت زیادی به سایر انواع آنفلوآنزا از جمله آنفلوآنزای خوکی و اسبی دارد. این بیماری نیز توسط ویروس‌هایی از خانواده آنفلوآنزا ایجاد می‌شود که معمولاً به گونه خاصی از میزبان‌ها سازگار شده‌اند. ویروس آنفلوآنزا در سه نوع اصلی A، B و C طبقه‌بندی می‌شود که در این میان، تنها ویروس نوع A توانایی آلوده کردن گونه‌های مختلف پرندگان را دارد. این ویروس به‌ویژه در میان پرندگان مهاجر به‌عنوان میزبان طبیعی بدون علائم شدید، نقش مهمی در گسترش جهانی بیماری ایفا می‌کند. برخی سویه‌های ویروس A می‌توانند از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم به طیور اهلی منتقل شوند.

تفاوت بیماری آنفولانزا مرغی حاد و فوق حاد

سویه های آنفلوانزای پرندگان بر اساس بیماری زایی به دو نوع تقسیم می شوند: بیماری آنفولانزا مرغی فوق حاد (HPAI) و بیماری آنفولانزا مرغی حاد (LPAI).

الف) آنفولانزای پرندگان حاد:

ویروس های آنفلوانزای پرندگان با بیماری زایی کم باعث عدم وجود علائم بیماری یا علائم خفیف در مرغ یا طیور می شوند (مانند پرهای ژولیده و کاهش تولید تخم). دوره کمون در این نوع آنفولانزا 14 روز است. میزان مرگ و میر به 50 تا 70 درصد می رسد. ممکن است بیماری در عرض سه هفته بهبود یابد.

ب) آنفولانزای پرندگان فوق حاد:

ویروس آنفولانزا مرغی فوق حاد باعث بیماری شدید و مرگ و میر بالا در طیور آلوده می شود. دوره کمون و نهفتگی در این بیماری 3 تا 7 روز است و به دنبال آن مرگ حتمی اتفاق می افتد. میزان مرگ و میر در این بیماری، ناگهانی و تا 95 درصد تا 48 ساعت پس از ورود اولین ویروس به گله پرندگان اتفاق می افتد.

علل آنفولانزا در مرغ

بیماری آنفولانزا مرغی به طور طبیعی در پرندگان آبزی وحشی رخ می دهد و می تواند در طیور اهلی مانند مرغ، بوقلمون، اردک و غاز سرایت کند.

• بازارهای روباز، جایی که تخم‌ها و پرندگان در شرایط شلوغ و غیربهداشتی بفروش میرسند، کانون عفونت هستند و می‌توانند بیماری را به جامعه گسترده‌تر سرایت کنند.
• گوشت مرغ یا تخم مرغ خام پرندگان آلوده، می تواند آنفولانزای پرندگان را منتقل کند. در صورت پختن گوشت طیور در دمای داخلی 74 درجه سانتیگراد، خوردن آن بی خطر است. تخم‌مرغ‌ها باید بپزند تا زرده و سفیده‌ها سفت شوند.

شیوه تشخیص بیماری آنفولانزای مرغی

یکی از روش های تشخیص این بیماری، در مراحل اولیه مشاهدات بالینی و علائم ظاهری طیور است. در مرحله بعدی، برای تایید بیماری آنفولانزای طیور، باید آزمایشات و نمونه گیری های لازم را از پرندگان مشکوک، انجام شود و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد.

علائم آنفولانزا مرغی

بیماری آنفولانزا مرغی به طور معمول به شکل ناگهانی، اغلب با مرگ و میر بسیار بالا رخ می دهد. علایم بیماری آنفولانزای پرندگان در طیور آلوده به شرح زیر است:

• تورم در اطراف سر، گردن و چشم
• بی اشتهایی
• ورم یا کبود شدن تاج طیور
• ناراحتی تنفسی (سرفه کردن، نفس نفس زدن یا عطسه کردن)
• اسهال
• کاهش قابل توجه در تولید تخم
• تخم مرغ هایی با پوست نرم یا بد شکل
• کمبود انرژی یا حرکت
• عصبی بودن
• لرزش یا عدم هماهنگی
• ژولیده بودن پرها و قوز کردن بدن

آیا آنفولانزا مرغی به انسان سرایت می کند؟

برخی از انواع آنفولانزا مرغی به انسان قابل انتقال هستند. احتمال آلوده شدن انسان به این ویروس، کم است و اگر این اتفاق بیفتد، علائم معمولا بسیار خفیف هستند. با این حال، مهم است که تا حد امکان از عفونت جلوگیری شود. این ویروس می تواند خود را (با جهش) سازگار کند، پس از آن می تواند بین افراد نیز گسترش یابد. بنابراین اکیدا توصیه می شود از تماس مستقیم با پرندگان وحشی بیمار و مرده و طیور خودداری گردد.

راه های انتقال انفولانزای پرندگان به انسان

برای انتقال بیماری آنفولانزای طیور به انسان راه های متفاوتی وجود دارد. شیوه انتقال بیماری آنفولانزا در مرغ به شرح زیر است:

• تماس مستقیم با مدفوع طیور آلوده
• خوردن گوشت نپخته یا نیم پز
• تماس مستقیم با پرندگان آلوده یا مرده آن
• حضور در مکان های آلوده به ویروس آنفولانزا (تنفس)
• ویروس می تواند از طریق سیستم تنفسی و مایعات چشمی انتقال یابد.
• از طریق مواد آلوده مانند غذا، جعبه ها، وسایل نقلیه و افرادی که از طریق کفش یا لباس با ویروس در تماس هستند.
• گسترش در هوا

مقالات مرتبط:

♣ بیماری مارک طیور | نشانه ها، پیشگیری و درمان

♣ وبای طیور | علائم، کنترل، پیشگیری و درمان

پیشگیری و درمان بیماری آنفولانزا در مرغ

ویروس آنفولانزا در مرغ از طریق تماس مستقیم با پرندگان آلوده یا از طریق خوراک، آب، تجهیزات و لباس های آلوده پخش و پراکنده می گردد. بنابراین امنیت زیستی اولین و مهمترین روش پیشگیری در مرغداری ها و مراکز نگهداری طیور است. روش قطعی برای درمان آنفولانزای مرغی در طیور وجود ندارد و لذا بهترین روش پیشگیری از بیماری است.

رعایت نکات زیر در پیشگیری از بیماری آنفولانزا مرغی موثر است:

• ضدعفونی مرتب تمامی سطوح، لوازم، لباس های کارگران، وسایل نقلیه و محیط اطراف که با پرندگان تماس دارند با استفاده محلول گندزدا آرال بنزال و آرل گلوتار
• ضدعفونی کردن آب مصرفی طیور با ضدعفونی کننده داموسیب
• دور نگاه داشتن پرندگان از مناطقی که پرندگان وحشی در آن تردد می کنند.
• جلوگیری از ورود پرندگان با وضعیت بیماری ناشناخته به درون گله
• واکسیناسیون دوره ایی به صورت مرتب انجام شود.
• دفن تصیح لاشه پرندگان آلوده
• قرنطینه محیط آلوده قبل از تولید مجدد به مدت 42 روز

واکسیناسیون آنفولانزای مرغی

واکسن باید محافظت کافی در برابر عفونت آنفولانزا مرغی را داشته باشد و از گسترش ویروس جلوگیری کند. با این حال، توسعه یک واکسن موثر به مراتب آسان نیست. زیرا ویروس آنفولانزا در مرغ جهش و به سرعت تکامل می یابد. تاکنون هیچ واکسنی که در برابر همه گونه‌های آنفلوانزای پرندگان محافظت کند، تولید نشده است. بنابراین، یک واکسن باید به طور مداوم برای سویه خاص ویروسی که باعث شیوع در آن زمان می شود، تغییر یابد.

کلام آخر:

با توجه به سرعت بالای انتقال ویروس بیماری آنفولانزای مرغی و دشواری درمان آن، پیشگیری از بروز بیماری اهمیت دوچندان دارد. یکی از مؤثرترین راهکارها برای جلوگیری از ابتلای گله‌ها به این ویروس، استفاده مستمر و اصولی از محلول‌های ضدعفونی‌کننده استاندارد در محیط مرغداری، تجهیزات و مسیرهای تردد استبا استفاده از محلول ضدعفونی کننده و فودگرید، داموسیب تولیدی صنایع آرال شیمی می توانید مخازن آب آشامیدنی طیور، حوضچه های ورودی و ظروف دانخوری و هچری ها را ضدعفونی کنید. همچنین با استفاده از محلول های آرال بنزال، آرال گلوتار و سیلور پراکسیدین پلاس، می توان کف و دیواره سالن، کلیه سطوح و دیواره ها، آشیانه ها و همچنین وسایل حمل و نقل جوجه ها را ضدعفونی کرد تا از شیوع آنفولانزا مرغی در امان ماند.

⇐ بروزرسانی در تیر 1404