قارچ ترافل چیست و چگونه کشت می شود؟

قارچ دنبلان کوهی یا همان قارچ ترافل، یکی از کمیاب‌ترین و گران‌بهاترین محصولات کشاورزی دنیاست که همواره کنجکاوی بسیاری را برانگیخته است. شاید شنیده باشید که افراد برای یافتن این قارچ ارزشمند به دل جنگل‌ها می‌روند، اما امروزه پرورش قارچ دنبلان کوهی در گلخانه و حتی باغچه‌های شخصی نیز امکان‌پذیر شده است. این قارچ تنها در همزیستی با ریشه درختانی مانند بلوط رشد می‌کند و به‌دلیل طعم، عطر و خواص بی‌نظیرش در آشپزی و پزشکی اهمیت فراوانی دارد. طی سال‌های اخیر، پرورش قارچ ترافل در ایران به یکی از پرسودترین ایده‌های کشاورزی تبدیل شده و توجه بسیاری از کارآفرینان را به خود جلب کرده است. در ادامه این مقاله، همه چیز درباره خواص قارچ دنبلان کوهی، روش‌های کاشت و نکات طلایی پرورش آن را بررسی خواهیم کرد.

همچنین بخوانید:

♣ آموزش جامع پرورش قارچ در منزل در سال 1404

♣ پرورش قارچ در خانه و سالن چه اطلاعاتی را می خواهد؟

تعریف قارچ ترافل (Truffle Mushroom)

امروزه قارچ دنبلان را به عنوان “ترافل سیاه” می شناسند. پرورش قارچ ترافل، یکی از سرمایه گذاری های کشاورزی با بیشترین ارزش افزوده است، که دلیل آن از بین رفتن جنگل های ترافل طبیعی به دلیل شهرنشینی است. کشور ما در این زمینه بسیار خوش شانس است و امکان پرورش قارچ ترافل در ایران وجود دارد. در درختان بلوط، میکوریزای قارچ ترافل رشد می کند. بنابراین، امکان رشد طبیعی قارچ کوهی در سراسر کشور ما وجود دارد.

قارچ دنبلان کوهی چه خواصی دارد؟

 این قارچ به عنوان یک ماده غذایی لذیذ و همچنین به دلیل خواص بهداشتی و درمانی خود معروف است. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که مصرف قارچ ترافل سیاه می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی و پیشگیری از پیری زودرس سلولی کمک کند. سایر خواص قارچ دنبلان کوهی یا ترافل عبارتند از:

1. غنی از مواد مغذی: قارچ ترافل حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها و فیبرهای غذایی است که برای سلامتی عمومی بسیار مفیدند.

2. تقویت سیستم ایمنی: ترافل‌ها دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌باکتریال است که می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند و در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها مقاومت بخشند.

3. حفظ سلامتی معده و دستگاه گوارش: مصرف منظم قارچ ترافل می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و حفظ سلامتی معده کمک کند.

4. موثر در کاهش استرس:  مصرف ترافل‌ها ممکن است به کاهش استرس و افزایش روحیه کمک کند.

5. کمک به کنترل قند خون: ترافل‌ها می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند و در مدیریت بیماری دیابت مفید باشند.

6. منبع عالی پروتئین: قارچ کوهی حاوی مقادیر قابل توجهی از پروتئین است که برای رشد و نمو سلول‌ها و بازسازی بافت‌های بدن ضروری است.

قارچ دنبلان در کجا یافت می شود؟

 در مناطق طبیعی، این قارچ، اغلب در جنگل های برگریز رشد می کند و با ریشه های بلوط و راش، تشکیل میکوریزا می دهد. در حال حاضر، قارچ دنبلان در بسیاری از کشورها مانند جنوب فرانسه، سوئیس، شمال ایتالیا  رشد می کنند. کشورهایی همچون فرانسه، اسپانیا، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا نیز پرورش قارچ دنبلان کوهی را انجام می دهند. قارچ ترافل در ایران، در جنگل های شمال کشور یافت می شود، هرچند پرورش قارچ کوهی نیز در بسیاری از مناطق انجام می شود. بخصوص در سال های اخیر شاهد پرورش قارچ دنبلان در گلستان هستیم. علاوه بر گلستان، مناطقی از استان مازندران، گیلان و حتی برخی شهرهای خراسان شمالی نیز پتانسیل بالایی برای کاشت قارچ دنبلان کوهی دارند.

پرورش قارچ دنبلان در گلخانه

مردم تصور می کنند قارچ های ترافل وحشی هستند و رشد آنها دشوار است. اما دقیقاً اینطور نیست، آنها را می توان در “truffle beds” با گیاهان میکوریزه کشت کرد. کشت قارچ کوهی در گلخانه، بسیار ظریف و پیچیده است. بنابراین ،کنترل کیفیت قارچ ها در طول دوره کشت، موردنیاز است. به همین دلیل، آنها در یک محیط کنترل شده در برابر آلاینده های آنتاگونیست قرار می گیرند، در نهایت محصول با کیفیت بسیار بالایی از میکوریزاسیون بدست می آید.

الف) شرایط محیطی لازم برای پرورش قارچ دنبلان کوهی

باغ ترافل جهت پرورش قارچ دنبلان را می توان در داخل یک گلخانه بسیار بزرگ پرورش داد. اما سعی کنید از گلخانه ای استفاده کنید که دارای شیشه شفاف و همچنین در جهت ضلع جنوبی باشد تا نور کامل را در اختیار داشته باشد و گرما و محافظت لازم را فراهم کند. همچنین دارای فضای زیادی باشد تا درختان زیادی را در خود جای دهد و در نهایت یک محیط مناسب جهت پرورش قارچ فراهم گردد.

ب) خاک مناسب برای پرورش قارچ دنبلان کوهی

نخست باید خاک گلخانه خود را از سنگ یا علف های هرز پاک کنید، تا قارچ های دنبلان در یک محیط تمیز رشد کنند. خاک مناسب پرورش قارچ کوهی باید مخلوطی از 50 درصد خاک باغچه، 40 درصد کمپوست و 10 درصد آهک باشد. البته این نکته جالب است، بدانید که درختان بلوط نیاز به اصلاح خاصی در خاک خود ندارند.

راز و رمز های کشت و پرورش قارچ دنبلان کوهی در گلخانه

به جز نکات بالا، نکات تکمیلی برای پرورش قارچ دنبلان کوهی در گلخانه، به شرح زیر است:

• خاک تحت یک فرآیند استریلیزاسیون با بخار، در دمای 120 درجه سانتیگراد قرار می گیرد، تا هاگ ها و قارچ های موجود در زمین بدون تغییر ساختار آن از بین برود.
• درختانی که برای گونه های مختلف قارچ دنبلان انتخاب می شوند، عبارتند از: بلوط هلم، بلوط پرزدار  و کاج سنگی. این درختان با گونه های ترافل ترکیب می شوند.
• پیش از کاشت بذر قارچ دنبلان، باید مطمئن شوید که ریشه نهال‌ها با میسلیوم ترافل تلقیح شده‌اند.

گونه های مختلف قارچ دنبلان کدامند؟

در بازار ایران، بیشترین تقاضا مربوط به ترافل سیاه ملانوسپوروم است که به دلیل طعم و عطر خاص خود در رستوران‌های لوکس استفاده می‌شود. اما انواع مختلف قارچ دنبلان کوهی به شرح زیر است:

آیا امکان پرورش قارچ دنبلان کوهی در منزل وجود دارد؟

اگرچه پرورش ترافل در خانه ممکن است کاری دلهره‌آور به نظر برسد، اما در واقع با شرایط و مراقبت مناسب امکان‌پذیر است. پرورش ترافل معمولاً شامل پرورش درختان ترافل، مانند بلوط یا فندق، و تلقیح ریشه‌های آنها با هاگ‌های ترافل است. تکمیل این فرآیند می‌تواند چندین سال طول بکشد، اما نتیجه نهایی می‌تواند برداشت فراوان ترافل‌های تازه باشد. شرایط و الزامات لازم برای پرورش ترافل شامل آب و هوای مناسب و نوع خاک و همچنین آبیاری و کوددهی مناسب است. درختان ترافل باید در خاکی با زهکشی خوب که غنی از مواد آلی است کاشته شوند و در طول فصل رشد باید به طور مداوم مرطوب نگه داشته شوند.

چالش‌ها و معایب پرورش ترافل در خانه

در حالی که پرورش ترافل در خانه می‌تواند یک تجربه ارزشمند و لذت‌بخش باشد، چالش‌های متعددی وجود دارد که باید در نظر گرفت. یکی از رایج‌ترین مشکلات افرادی که ترافل پرورش می‌دهند این است که آفات و بیماری‌ها می‌توانند به محصولات آنها آسیب برسانند. این می‌تواند شامل انواع حشرات، قارچ‌ها و باکتری‌هایی باشد که می‌توانند به درختان ترافل آسیب برسانند و بر کیفیت ترافل‌ها تأثیر بگذارند.

یکی دیگر از چالش های پرورش ترافل در خانه، تعهد مالی و زمانی است. پرورش ترافل نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی از زمان و منابع دارد، زیرا درختان ترافل می‌توانند چندین سال طول بکشد تا بالغ شوند و ترافل تولید کنند. علاوه بر این، هزینه خرید هاگ ترافل و سایر لوازم لازم می‌تواند قابل توجه باشد.

در نهایت، چالش های زیست‌محیطی و بهداشتی نیز وجود دارد که باید هنگام پرورش ترافل در خانه در نظر داشته باشید. پرورش ترافل می‌تواند اکوسیستم محلی را تغییر دهد، بنابراین مهم است که در مورد چگونگی تأثیر پرورش ترافل در مقیاس بزرگ بر محیط زیست فکر کنید. همچنین، قارچ دنبلان یا هاگ‌های آن می‌توانند در برخی افراد واکنش‌های آلرژیک ایجاد کنند، بنابراین هنگام دست زدن و خوردن دنبلان احتیاط لازم است.

چگونه دنبلان کوهی پیدا کنیم؟

سوالی که برای اغلب مرم بوجود می آید این است که چگونه دنبلان کوهی پیدا کنیم؟اغلب اوقات، آگاهی از اینکه کدام گیاهان با قارچ ترافل همزیست هستند، یا اینکه در کدام مناطق (اغلب مکان هایی با پوشش گیاهی کم) وجود دارند، جهت دستیابی به جمع آوری قارچ ترافل کافی نیست. بلکه باید زمین (سطح خاک با pH قلیایی و آهکی) را بشناسیم. هرچند، این قوانین برای همه انواع قارچ های ترافل صدق نمی کند. اما این نکات ساده می تواند به شما کمک کند تا بفهمید که جستجوی خود را از کجا شروع کنید.

همچنین بخوانید:

♣ ضدعفونی کننده مناسب برای سالن پرورش قارچ

♣ انواع بیماری های گلخانه

نکات عملی برای جستجوی دنبلان کوهی

جستجوی قارچ کوهی به تجربه زیادی نیاز دارد. بسیاری از افراد محلی، چگونگی جستجوی قارچ دنبلان را توسط بستگان با تجربه خود، یاد می گیرند. البته شناخت دقیق جنگل بسیار موثر است برای مثال:

• منطقه اطراف ترافل، گیاهان رشد بسیار کمی دارند؛ زیرا تمام ترافل های سیاه، ماده ای از هاگ های خود آزاد می کنند که PH خاک را به گونه ای تغییر می دهد که از رشد گیاهان دیگر جلوگیری می کند.
• تجزیه و تحلیل رویدادهای اقلیمی روزهای قبل و بعد از برداشت محصول بسیار مفید است.

قیمت قارچ دنبلان در سال ۱۴۰۴

قارچ ترافل به دلیل خواص اعجاب انگیزی که دارد، دارای قیمت به نسبت بالایی است. برای خرید بذر قارچ دنبلان باید به کیفیت و قوه نامیه ی آن دقت کنید. چون بذرهای آلوده و بی کیفیت، می توانند خسارات جبران ناپذیری برای گلخانه داشته باشند. قیمت قارچ ترافل در نقاط مختلف ایران متفاوت است. به نقل از اعتماد آنلاین، قیمت قارچ دنبلان در تهران و البرز در سال 1401 بین 425 هزار تا دو میلیون تومان گزارش شد. این در حالی است که قیمت دنبلان کوهی در گلستان، رنج پایین تری داشت. قیمت قارچ دنبلان در سال ۱۴۰۲، حداقل قیمت به کیلویی حداقل 600 هزار تومن رسید. در سال 1403 حداقل قیمت دنبلان کوهی به 800 هزار تومن و در سال 1404 بسته به فروش جزء یا عمده، و کیفیت و سایز آن، قیمت قارچ دنبلان بین کیلویی یک میلیون تومان تا 3200000 تومان متغیر است.

کلام آخر:

پرورش قارچ دنبلان در منزل و یا گلخانه، به عنوان یک کسب و کار خانگی پرسود و ارزشمند به حساب می آید. با توجه به اهمیت پاکیزگی سطوح بستر ترافل، لازم است کلیه ابزار و تجهیزات، در حین پرورش ضدعفونی و گندزدایی شود. آرال شیمی، تولید کننده محصول ارگانیک اگروسیب برای گندزدایی بستر قارچ ترافل است. محصول دیگر، سویل ساید است که برای ضدعفونی بستر خاک پوششی استفاده می شود.  این محصولات دوستدار محیط زیست است که کلیه اسپور قارچ ها را از بین می برد و مانع رشد کپک می شود. همچنین می توان از محلول سرفوسیب، برای ضدعفونی کلیه سطوح و تجهیزات گلخانه از جمله ظروف بستر و بیلچه مخصوص پرورش قارچ ترافل استفاده کرد.

⇐ بروزرسانی در شهریور 1404