کنه مرغی چیست؟

کنه مرغ (Argas persicus) یا کک مرغ یک کنه نرم با بدن صاف و بیضی شکل است. این حشره، یک اکتوپارازیت (انگل خارجی) مرغ ها در سراسر جهان است. به عنوان یک مرغ بالغ، طول آن 6 تا 9 میلی متر است و قبل از تغذیه، رنگ آن قهوه ای مایل به قرمز است. پس از تغذیه، به رنگ مایل به آبی در می آید، از این رو لقبی که به آفت داده شده است، “ساس آبی” است. همچنین با نام آرگاس ایرانی هم شناخته می شود.

حشرات بالغ و پوره ها در طول روز در شکاف ها و شکاف های قفس یا پوست درخت پنهان می شوند. شب ها مخفیگاه خود را ترک می کنند تا هنگام خواب از جوجه ها تغذیه کنند. معمولاً تغذیه آنها بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد. کک مرغ یا کنه ها لکه های قرمز روی پوست پرنده، اغلب در زیر بال های آن ها باقی می گذارند.

پیشنهاد میکنیم قبل از ادامه مطلب، حتماً مقاله زیر را مطالعه فرمایید:

♣ پرورش مرغ ارگانیک

♣ آموزش جامع مراحل پرورش مرغ و جوجه کشی

♣ پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور، آشنایی و راه های درمان

♣ پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو

اهمیت بررسی کنه مرغی

برخی از مردم و حیوانات در محل گزش کنه مرغ یا کک مرغ احساس سوزش می کنند. علاوه بر این، این آفات ممکن است بیماری ها را به جوجه ها منتقل کرده و بر سلامت و ارزش طیور تأثیر منفی بگذارد. مرگ نادر است، اما تولید تخم مرغ، افزایش وزن طیور و سلامت کلی ممکن است به شدت کاسته می شود.کنه های مرغ می توانند برای دوره های بسیار طولانی، تا چهار سال یا بیشتر، بدون غذای خون زنده بمانند، که اغلب منجر به بروز مجدد عفونت می شود. از آنجایی که کنه طیور می تواند بدون وعده غذایی خون در چنین مدت طولانی بماند، حذف همه مرغ ها یا سایر پرندگان اهلی از یک مرغداری به طور کلی یک اقدام کنترل موثری نیست.

چرخه حیات کنه مرغی یا آرگاس ایرانی

کک مرغ هم مانند سایر کنه های طیور چهار مرحله رشد را پشت سر می گذارند. ماده بالغ نزدیک به 500 تخم در محل پنهان خود می گذارد که 10 تا 30 روز بعد (بسته به درجه حرارت) سر از تخم بیرون می گذارند. پس از خروج از تخم، لارو از پرندگان تغذیه می کند و چند روز به آن متصل می ماند. پس از غوطه ور شدن و تغذیه از خون، آنها به محل پنهان خود باز می گردند و وارد مرحله پورگی می شوند، و پس از آن مرحله بلوغ است. کنه های مرغ می توانند برای مدت طولانی (تا 4 سال) بدون خوردن غذا زنده بمانند، به این معنی که برای خلاص شدن از شر آنها باید محل پنهان شدن آنها را بیابید.

اثرات کنه های مرغ

بروز کنه مرغی در مرغ ها باعث بجای گذاشتن اثراتی می شود که گاهاً ممکن است سلامت و حیات جوجه ها را به خطر بندازد. به همین منظور، لازم است اثرات آن را بیشتر بشناسیم. این اثرات کنه های مرغ یا آرگاس ایرانی می توانند شامل موارد ذیل باشند:

اثرات کنه مرغی بر جوجه ها

• کم خونی جوجه ها: در نتیجه از دست دادن خون از کنه هایی که شب ها از آنها تغذیه می کنند.
• استرس: وجود کک مرغ و ایجاد مزاحمت های اضافی برای جوجه در هنگام استراحت عاملی برای تشدید استرس در آن ها می گردد.
• تب کنه: کنه های عامل بیماری زا و پاتوژن مسئول ایجاد این بیماری هستند.
• فلج گذرا: ناشی از سموم آزاد شده در بزاق کنه است.

علائم و نشانه های ابتلای مرغ به کنه مرغی

• جوجه ها در جایی که نشسته اند مرتب جابجا می شوند.
• کک مرغ باعث می شود جوجه ها در شب بی قرار می شوند و نمی خواهند وارد قفس شوند.
• تاج و یا غبغب کم رنگ (کم خونی)
•  مشخصات تیره ریز (لارو کنه) در زیر بال مرغ
• لکه های قرمز روی پوست

راه های مقابله با کنه مرغی (آرگاس ایرانی) و نحوه کنترل آن در مرغداری

1.  ابتدا محل کنه های مرغ را پیدا کنید.
2.  از یک ماشین لباسشویی یا بخارشوی فشار قوی استفاده کنید تا به شکاف یا شکافی که در آن مخفی شده است بپاشید و تا جایی که می توانید کنه ها را بشویید. آفت کش را در مخفیگاه آن ها اسپری کنید و چندین بار این عملیات را تکرار کنید.
3.  جوجه ها را از نظر لارو کنه چسبیده به پرندگان بررسی کنید. با موچین آن ها را بردارید و سپس از پماد آنتی بیوتیک سه گانه استفاده کنید.

نحوه درمان کنه مرغی در مرغداری

♣ داروهای قابل استفاده برای درمان کنه مرغی♣

فیپرونیل (نام تجاری Frontline و Pronyl)

به صورت اسپری یا قطره روی پوست پشت گردن مرغ بمالید، جایی که منقارشان بهش نرسد. 3 تا 4 قطره برای جوجه های بزرگ، 1 تا 2 قطره برای مرغان جوان و خروس ها

Spinosad (نام تجاری Elector PSP)

به عنوان اسپری روی تمام اجزای محفظه قفس استفاده می شود

زمین دیاتومه (DE) (درجه غذایی)

بر روی قسمت های مختلف مسکن اعمال کنید. بستر و آشیانه را تعویض کنید

گوگرد

به عنوان گرد و غبار روی تمام اجزای مسکن در کارگاه استفاده می شود

مالاتیون

به عنوان اسپری یا پودر برای همه اجزای محفظه در کارگاه استفاده می شود

کرباریل مصنوعی

به صورت پودر (5٪ کرباریل) یا اسپری (4 اونس 80٪ کرباریل مخلوط شده در یک سطل 5 گالن آب) روی تمام قسمت های مسکن استفاده می شود بستر و آشیانه را تعویض کنید

پیرتروم

به صورت پودر یا اسپری روی تمام اجزای محفظه استفاده می شود. بستر و آشیانه را تعویض کنید

پرمترین

به صورت پودر (%0.24 پرمترین) یا اسپری (3 اونس  پرمترین 10% در یک سطل 5 گالن آب مخلوط می شود)، روی تمام قسمت های مسکن استفاده می شود. بستر و آشیانه را تعویض کنید

نحوه پیش گیری از کنه مرغی

• با حذف خوراک خوری ها و آبخوری ها، پرندگان وحشی را از مرغداری دور کنید.
• تمام شاخه ها، کنده ها یا سایر قسمت های درختان برداشته شده از جنگل را کاملاً تمیز کنید. کنه اغلب در پوست درختان پنهان می شود.
• از لانه های ساخته شده از چوب های برش خورده، الوارها، مخصوصاً شیاردار، اجتناب کنید.
• جمعیت جوندگان را کنترل کنید، زیرا گاهی اوقات می توانند حامل کنه ها و کک مرغ باشند.

کلام آخر:

بازرسی مرتب و کنترل بهداشت مرغداری و آغل جوجه ها، مهم ترین عامل در سلامت جوجه ها و جلوگیری از ابتلای آن ها به کک مرغ؛ کنه مرغی یا آرگاس ایرانی است. صنایع آرال شیمی، استفاده از ماده ارگانیک داموسیب برای ضدعفونی کردن محیط، و همچنین استفاده از ماده ارگانیک پروکسی آنتی باگ با بوی تندش برای دورکردن کنه ها از محیط مرغداری را پیشنهاد می کند.

منابع:

Puvača, N., et al. Tea tree (Melaleuca alternifolia) and its essential oil: antimicrobial, antioxidant and acaricidal effects in poultry1 production World’s Poultry Science Journal 75.2 (2019)

Khalid, Salman, et al. Comparative Efficacy of Ivermectin and Fipronil on Controlling Tick Infestation in Commercial Layers: A Randomized Controlled Trial Pakistan Journal of Zoology 49.3 (2017)

Khater HF, Seddiek SA, El-Shorbagy MM, Ali AM.. The acaricidal efficacy of peracetic acid and deltamethrin against the fowl tick, Argas persicus, infesting laying hens. Parasitology Research (2013)

Montasser AA, Marzouk AS, El-Alfy SH, Baioumy AA.. Efficacy of abamectin against the fowl tick, Argas (Persicargas) persicus (Oken, 1818) (Ixodoidea: Argasidae). Parasitology Research (2011)

Pourseyed SH, Tavassoli M, Bernousi I, Mardani K.. Metarhizium anisopliae (Ascomycota: Hypocreales): an effective alternative to chemical acaricides against different developmental stages of fowl tick Argas persicus (Acari: Argasidae). Veterinary Parasitology(2010)